W Europie może zabraknąć ponad 2 mln kierowców

Autorzy raportu ocenili sześć krajów reprezentujących 2/3 całego europejskiego sektora drogowego transportu towarowego oraz cztery kraje stanowiące 28% europejskiego transportu pasażerskiego. Wnioski, jakie z niego płyną nie napawają optymizmem. Jeśli nie zostaną podjęte działania prowadzące do zwiększenia dostępności i poprawy atrakcyjności zawodu kierowcy, do 2026 r. w Europie może brakować ponad 2 mln kierowców, co wpłynie na połowę wszystkich przewozów towarowych i miliony podróży pasażerskich. Mimo, że zarobki kierowców są nawet pięciokrotnie wyższe od przeciętnej płacy minimalnej, raport przedstawia alarmujące dane o utrudnieniach w dostępie do zawodu, zwłaszcza dla młodych kandydatów oraz o jego niskiej atrakcyjności, zwłaszcza dla kobiet.

Kryzys wynikający z niedoboru kierowców w Europie gwałtownie się zaostrza, stwarzając poważne zagrożenie dla całego kontynentu. Ciężarówki przewożą 75% towarów w Europie pod względem objętości i 85% łatwo psujących się towarów o wysokiej wartości oraz towarów medycznych, takich jak szczepionki i żywność. Usługi autobusowe i autokarowe, najbardziej popularny środek transportu zbiorowego w UE, mają kluczowe znaczenie dla europejskich celów dekarbonizacji. Bez kierowców europejska gospodarka, mobilność społeczna i plan klimatyczny utkną w martwym punkcie. Istnieją jednak sprawdzone rozwiązania, zwłaszcza jeśli branża i rządy będą ze sobą współpracował powiedział sekretarz generalny IRU Umberto de Pretto.

Brakuje kobiet i młodych ludzi

Odsetek młodych kierowców jest niski (6 % w transporcie towarowym i 5 % w transporcie pasażerskim), pomimo dobrych zarobków i utrzymującego się w wielu krajach wysokiego bezrobocia wśród młodzieży.

Kobiety stanowią nadal niewielki odsetek kierowców ciężarówek, pomimo znacznego poziomu bezrobocia wśród kobiet w niektórych krajach. Na przykład Hiszpania ma jeden z najwyższych w Europie wskaźników bezrobocia wśród kobiet (14%), a jednocześnie jeden z najniższych odsetków kobiet wśród kierowców ciężarówek (2%), w przeciwieństwie do kobiet prowadzących autobusy i autokary (12%).

Zawód niedostępny i nie zawsze bezpieczny

Minimalny wiek uzyskania prawa jazdy na ciężarówkę to nadal 21 lat w pięciu krajach UE i od 21 do 24 lat dla większości stanowisk kierowców autobusów i autokarów w całej UE, co stanowi ogromną barierę dla absolwentów szkół.

Przeszkodą są również wysokie koszty licencji i szkoleń. We Francji koszt uzyskania prawa jazdy na samochód ciężarowy to 5300 euro, czyli ponad trzykrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia minimalnego, podczas gdy w Niemczech prawo jazdy na autobus i autokar kosztuje średnio 9000 euro, czyli ponad czterokrotność minimalnego wynagrodzenia miesięcznego.

Bezpieczeństwo, szczególnie w przypadku kobiet-kierowców, ma kluczowe znaczenie dla poprawy atrakcyjności zawodu: 95% kierowców ciężarówek i 94% firm transportowych traktuje je jako najwyższy priorytet. Jednak tylko 3% istniejących miejsc parkingowych dla ciężarówek w Unii Europejskiej posiada certyfikat bezpieczeństwa.

Możliwe rozwiązania

Aby rozwiązać problem niedoboru kierowców konieczna jest współpraca sektora publicznego i prywatnego. W raporcie przedstawiono 20 rozwiązań wdrażanych obecnie przez stowarzyszenia transportu drogowego, firmy i spedytorów.

Potrzebne są również działania ze strony władz, aby zapobiec dalszej eskalacji niedoborów, w tym:
🔸 Obniżenie minimalnego wieku prowadzenia pojazdu ciężarowego do 18 lat, z możliwością rozpoczęcia szkolenia od 17 roku życia.
🔸 Dofinansowanie kosztów uzyskania prawa jazdy i szkoleń dla nowych kierowców.
🔸 Budowa bardziej bezpiecznych i chronionych parkingów.

Temat braków kierowców zawodowych został poruszony również w poprzednim raporcie przygotowanym przez IRU ⬇