AFIR ma dla Polski kluczowe znaczenie, ponieważ infrastruktura ładowania w naszym kraju rozwija się zbyt wolno. Ale realizacja celów rozporządzenia to również bardzo poważne wyzwanie wymagające aktywnego zaangażowania wszystkich kluczowych interesariuszy, w tym administracji centralnej, całego szeregu urzędów i instytucji (w tym NFOŚiGW, GDDKiA czy UDT), sektora elektroenergetycznego czy branży nowej mobilności. Aby zmotywować ich do działania i pokazać skalę stojącego przed Polską wyzwania, PSNM uruchomiło „Licznik AFIR”. To cyklicznie aktualizowane narzędzie online, za pomocą którego będziemy informować na bieżąco o aktualnym stopniu wypełnienia celów wynikających z nowego rozporządzenia mówi Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSNM.
Łączna moc stacji ładowania musi wzrosnąć
„Licznik AFIR” obejmuje trzy główne kategorie obowiązków. Pierwszym z nich jest konieczność dostosowania łącznej mocy stacji ładowania na każdy zarejestrowany samochód z napędem elektrycznym (1,3 kW w przypadku BEV i 0,8 kW w przypadku PHEV).Uwzględniając prognozy rozwoju floty samochodów całkowicie elektrycznych w Polsce i aktualną, łączną moc stacji ładowania funkcjonujących w naszym kraju (tj. ok. 234 MW), wspomniana moc powinna się zwiększyć o niemal połowę w mniej niż dwa lata. Biorąc pod uwagę dotychczasowe tempo rozbudowy infrastruktury i liczne bariery (w tym bardzo długi czas przyłączania stacji do sieci elektroenergetycznej) wypełnienie tego celu wydaje się na dziś bardzo mało prawdopodobne. Nie mówiąc już o kolejnych latach. Przykładowo, w roku 2030 łączna moc stacji powinna wzrosnąć ponad 6-krotnie, zaś do roku 2035, a więc za niecałe 12 lat – ponad 15-krotnie mówi Jan Wiśniewski, dyrektor Centrum Badań i Analiz PSNM.
Brak infrastruktury ładowania wzdłuż sieci TEN-T
AFIR przewiduje również m.in. konieczność rozmieszczenia maksymalnie co 60 km wzdłuż sieci bazowej TEN-T stref ładowania (każda o łącznej mocy co najmniej 400 kW, a do 2027 r. co najmniej 600 kW) na każdym kierunku podróży. Analogiczne cele dotyczą kompleksowej sieci TEN-T. Z „Licznika AFIR” wynika, że również w tym przypadku Polska jest bardzo daleko od wypełnienia celów rozporządzenia. Biorąc pod uwagę sieć bazową, obowiązki wynikające z AFIR w kontekście pokrycia sieci (na lata 2025 i 2027) są obecnie zrealizowane odpowiednio w ok. 8% i 2%.„Licznik AFIR” prezentuje ponadto ogólną ocenę PSNM wypełnienia celów AFIR dla elektrycznych samochodów osobowych. Opiera się ona na współczynnikach: liczbie stacji w sieci TENT-T, które spełniają kryterium mocy, ale nie spełniają jeszcze kryterium odległości względem siebie oraz celach dotyczących minimalnego zagęszczenia infrastruktury. PSNM ocenia aktualny poziom wypełnienia obowiązków w tym zakresie na 15% (2025 r.) i 8,5% (2027 r.).
AFIR wyznacza cele w obszarze infrastruktury dla elektrycznych pojazdów ciężkich. Przykładowo, do końca 2027 r. – a więc za mniej niż cztery lata – wzdłuż połowy sieci bazowej TEN-T będą musiały funkcjonować przeznaczone dla eHDV strefy ładowania o mocy co najmniej 2800 kW każda. Do 2030 r. moc każdej takiej strefy powinna wzrosnąć aż do 3600 kW. Obecnie Polska nie rozpoczęła w praktyce wypełniania obowiązków dotyczących rozbudowy infrastruktury dla zeroemisyjnych pojazdów ciężkich. Poziom realizacji celów wynosi 0%, ponieważ żaden odcinek sieci TEN-T o minimalnej, wymaganej przez unijne regulacje długości, nie został pokryty strefami ładowania dla elektrycznych ciężarówek. Wzdłuż sieci TEN-T (kompleksowej) uruchomiono już jednak pierwszy HUB dla eHDV mówi Piotr Ziółkowski z PSNM.
Jakie wyzwania widzi branża nowej mobilności?
Dostosowanie otoczenia infrastrukturalnego Polski do unijnych regulacji wymaga zatem zdecydowanego przyspieszenia działań ułatwiających instalację stacji wysokich mocy. Świadome tych wyzwań PSNM zorganizowało spotkanie warsztatowe. Uczestniczyli w nim kluczowi interesariusze sektora zeroemisyjnego transportu.Podczas spotkania poznaliśmy opinie i plany dotyczące wdrażania założeń AFIR m.in. z strony Komisji Europejskiej, polskiej administracji rządowej czy też instytucji, których obowiązki związane są z rozbudową infrastruktury. Swoje stanowisko zaprezentowała również branża. W kontekście AFIR potrzebne jest wprowadzenie zmian w polskim systemie regulacyjnym. Kluczowa jest zwłaszcza poprawa oferowanych przez OSD warunków przyłączeniowych stacji ładowania do sieci elektroenergetycznej oraz optymalizacja programów wsparcia i warunków przetargów ogłaszanych przez GDDiKA. Priorytetem powinno być też możliwie szybkie wdrożenie mechanizmów ułatwiających i stymulujących OSD do budowy infrastruktury przyłączeniowej dla stacji wysokich mocy, jak również mechanizmów koordynacyjnych między OSD oraz OOSŁ. Bez wprowadzenia tych i pozostałych, od dawna postulowanych przez branżę zmian, Polska nie ma większych szans na wypełnienie wymogów AFIR w terminie i to również tym dalszym mówi Aleksander Rajch, członek zarządu PSNM.Źródło: PSPA
