Na dokonanie amortyzacji jednorazowej zezwala art. 32 ust. 6 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Wskazuje on, że dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą zostać ustalone w sposób uproszczony, przez dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem lub jednorazowo. Przez niską jednostkową wartość początkową należy rozumieć tutaj kwotę do 10 tys. zł.
O amortyzacji jednorazowej mowa jest także w ustawie o PIT i ustawie o CIT. Poza amortyzacją jednorazową przepisy te dopuszczają sytuację, w której środek trwały o wartości nieprzekraczającej 10 tys. zł zostanie zaliczony bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu (art. 22d ustawy o PIT i art. 16d ustawy o CIT). Wydatki poniesione na jego nabycie będą stanowić koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania go do używania. Podatnik ma zatem wybór w zakresie tego, czy amortyzować środek trwały o niskiej wartości początkowej jednorazowo, czy też zaksięgować go od razu w kosztach uzyskania przychodu.
Amortyzacja jednorazowa środków trwałych powyżej 10 tys. zł
Amortyzacja jednorazowa może zostać zastosowana również względem środków trwałych, których wartość przekracza 10 tys. zł. Odbywa się to w ramach pomocy de minimis, o której mowa w art. 22k ust. 7 – 13 ustawy o PIT oraz art. 16k ust. 7 – 13 ustawy o CIT.Amortyzacja jednorazowa jako pomoc de minimis została przewidziana dla:
podatników, którzy w danym roku rozpoczęli prowadzenie działalności ⏺gospodarczej oraz
⏺małych podatników.
Wyłączeniu podlegają natomiast podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, którzy w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną, a także wtedy, gdy działalność taką prowadził małżonek, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa. Przepis nie znajdzie ponadto zastosowania do m.in. podatników rozpoczynających działalność, którzy zostali utworzeni w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, czy przekształcenia spółki niebędącej osobą prawną.
Na gruncie ww. przepisów podatnicy rozpoczynający w danym roku działalność i mali podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji (z wyłączeniem samochodów osobowych), w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.
Jak zatem widać, aby skorzystać z amortyzacji jednorazowej środka trwałego o wartości powyżej 10 tys. zł, konieczne jest spełnienie trzech zasadniczych warunków:
⏩muszą być to środki trwałe z grupy 3-8 KŚT (z wyjątkiem samochodów osobowych),
⏩ich wysokość nie może przekraczać kwoty 50 tys. euro (do przeliczenia stosuje się średni kurs euro ogłaszany przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego dany rok obrotowy),
⏩z uprawienia można skorzystać w roku podatkowym, w którym środki te zostały zaewidencjonowane.
W przepisach nie doprecyzowano z kolei, że amortyzacji na tych zasadach podlegają wyłącznie nowe środki trwałe, tym samym zezwalając na amortyzowanie również przedmiotów używanych. W ramach pomocy de minimis możliwe będzie ponadto amortyzowanie samochodu ciężarowego. Należy pamiętać także, że we wskazanym limicie 50 tys. euro nie uwzględnia się już zakupu środków trwałych o wartości do 10 tys. zł.
Amortyzacja jednorazowa traktowana jako pomoc de minimis poza samochodami osobowymi nie obejmuje wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych zaliczanych do grupy 0, 1, 2 i 9 KŚT.
Amortyzacja jednorazowa środków trwałych do 100 tys. zł
Przepisy ustawy o PIT i CIT, odpowiednio w art. 22k ust. 14 – 21 i art. 16k ust. 14 – 21 zezwalają także na jednorazową amortyzację środków trwałych do wysokości 100 tys. zł w danym roku podatkowym.Z treści tych przepisów wynika, że podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 tys. zł. Kwota ta obejmuje sumę odpisów amortyzacyjnych i wpłaty na poczet nabycia środka trwałego.
Ponownie i w tym przypadku z treści tego przepisu wyłania się nam kilka warunków, jakie należy spełnić, aby móc powołać się na to uprawnienie:
▶amortyzacji jednorazowej do 100 tys. zł podlegają wyłącznie nowe środki trwałe,
▶środki trwałe muszą należeć do grupy 3-6 i 8 KŚT (amortyzacji nie będą podlegać w tym przypadku żadne środki transportu – samochody osobowe i ciężarowe),
▶z amortyzacji można skorzystać tylko w tym roku podatkowym, w którym dokonano zakupu danego środka i wprowadzono go do ewidencji,
▶w kwocie 100 tys. zł mieszczą się także wpłaty na poczet nabycia środka trwałego, czyli dokonane przedpłaty, zadatki, czy zaliczki.
Trzeba w tym miejscu podkreślić, że wskazany w przepisie limit 100 tys. zł nie odnosi się tylko do jednorazowej wartości środka trwałego zakupionego przez podatnika. Przedsiębiorca może skorzystać z przyznanego mu uprawnienia także wtedy, gdy zakupił kilka środków trwałych o łącznej kwocie do 100 tys. zł. Co jednak ważne, wartość żadnego z nich nie powinna być niższa niż 10 tys. zł. Dopuszcza się ewentualnie sytuację, w której wartość co najmniej dwóch środków trwałych wyniesie co najmniej 10 tys. zł, a wartość początkowa każdego z nich będzie wyższa niż 3,5 tys. zł.
Przedsiębiorcy prowadzący księgi rachunkowe mogą w takim przypadku dla celów rachunkowych dokonywać odpisów amortyzacyjnych z rozłożeniem ich w czasie, w sposób systematyczny (tzw. amortyzacja bilansowa). Dla celów podatkowych możliwe jest z kolei ewidencjonowanie jednorazowych odpisów na kontach pozabilansowych.
Więcej informacji ⏩
Źródło: Centrum Księgowości Transportowej
