W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz dokonuje oceny stanu zdrowia osoby badanej w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami w zakresie: narządu wzroku, narządu słuchu, układu ruchu, układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego, układu nerwowego, w tym padaczki, obturacyjnego bezdechu podczas snu, czynności nerek, cukrzycy, przy uwzględnieniu wyników badania poziomu glikemii, stanu psychicznego, objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub na jego nadużywanie, objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub na ich nadużywanie, stosowania produktów leczniczych mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami, innych poważnych zaburzeń stanu zdrowia, które mogą stanowić zagrożenie podczas kierowania pojazdami. W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz określa u osoby badanej obecność i rodzaj schorzenia, stopień zaawansowania objawów chorobowych i ich dynamikę, z uwzględnieniem możliwości zarówno rozwoju choroby, jak i cofania się jej objawów, oraz rozważa zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, jakie mogą wystąpić podczas kierowania pojazdem przez tę osobę Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2022 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców.

Mimo, że lekarz przeprowadzający badanie może skierować na szczegółową wizytę u specjalisty, to podstawowym problemem diagnostyki jest w dużej mierze opieranie się na oświadczeniu pacjenta, co w wielu przypadkach może okazać się niezgodne z prawdą. Jeśli komuś zależy na otrzymaniu uprawnień, a dzięki temu otrzymaniu dobrej pracy, to raczej nie będzie szczery z lekarzem chociażby w kwestii uzależnień. O ile badania wzroku, słuchu, chorób serca czy cukrzycy można zdiagnozować właściwie podczas każdorazowego badania, o tyle obecność padaczki, obturacyjnego bezdechu sennego czy uzależnień kontrolowane są po uzyskaniu od badanego informacji o ich występowaniu. Niemniej jednak badania są niezbędnym narzędziem przesiewowym, aby zapewnić bezpieczeństwo na drogach.

Padaczka

Jest to chorobą neurologiczna, która powoduje nieprawidłową aktywność elektryczną mózgu. Cechuje się nawracającymi napadami. Jest jednym z najczęściej występujących schorzeń neurologicznych. W Polsce choruje na nią około 300 tys. chorych i każdego roku pojawia się około 27 tys. nowych zachorowań. W przypadku kierowców jest wyjątkowo niebezpieczna, ponieważ chory w trakcie napadu może całkowicie stracić kontrolę nad swoim zachowaniem. Istnieją pacjenci, którzy czują zbliżający się atak, jednak u pewnej części pojawia się on bez uprzednich symptomów.

W przypadku osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E albo posiadającej prawo jazdy takiej kategorii u której rozpoznano padaczkę lub wystąpił napad o symptomatologii padaczkowej, orzeka się istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowaniaRozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2022 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców.

Jeśli osoba u której wystąpiły napady padaczkowe chce ubiegać się o zatrudnienie jako kierowca zawodowy musi przedstawić opinię lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii, która potwierdzi co najmniej 10-letni okres bez napadu padaczkowego lub o symptomatologii padaczkowej bez konieczności leczenia farmakologicznego, a także stwierdzi brak patologii mózgu właściwej dla padaczki i nie wykryje aktywności padaczkopodobnej na elektroencefalogramie (EEG).

Obturacyjny bezdech senny

Zaburzenie to charakteryzuje się całkowitym (bezdech) lub częściowym (spłycenie oddechu) zamknięciem górnych dróg oddechowych podczas snu. Powtarzające się sekwencje zdarzeń związane są z niedotlenieniem oraz przebudzeniami. W przypadku kierowców, niebezpieczeństwo związane jest ze zmęczeniem, ponieważ chory nie wypoczywa całkowicie podczas snu. Zwiększa również ryzyko zawału serca czy cukrzycy.

Osobę ubiegającą się o wydanie prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E albo posiadającą prawo jazdy takiej kategorii, u której podejrzewa się obturacyjny bezdech podczas snu w postaci umiarkowanej lub ciężkiej, kieruje się na specjalistyczne badanie lekarskie. Do czasu potwierdzenia lub wykluczenia powyższego rozpoznania można orzec istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowaniaRozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2022 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców.

W przypadku rozpoznania postaci umiarkowanej lub ciężkiej, można orzec brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Należy przedstawić opinię lekarza prowadzącego potwierdzającą wdrożenie leczenia, przestrzegać zaleceń lekarskich w zakresie zapobiegania senności oraz poddawać się regularnym kontrolnym badaniom lekarskim. W przypadku podjęcia leczenia orzeka się w stosunku do kandydata lub kierowcy brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, pod warunkiem że podlega on corocznym kontrolnym badaniom lekarskim.

Uzależnienia

O ile przyznanie się do padaczki czy obturacyjnego bezdechu sennego może przekreślić pewne plany, ale raczej nie jest tematem wstydliwym, o tyle rzadko kto z chęcią przyznaje się do bycia uzależnionym. Początkowo można nawet nie zdawać sobie z tego sprawy, a później następuje faza wyparcia. Tutaj pojawia się kluczowy problem. O ile zdiagnozowane uzależnienie można leczyć i kontrolować, o tyle ciężko zdefiniować, a w związku z tym kontrolować uzależnienie bez dobrej woli chorego.

W przypadku stwierdzenia u osoby badanej uzależnienia od alkoholu lub niemożności powstrzymania się od picia alkoholu i kierowania pojazdem, lub uzależnienia od środków działających podobnie do alkoholu orzeka się istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdamiRozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2022 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców.

O orzeczenie braku przeciwskazań w przypadku uzależenień można wnioskować przedstawiając dokumenty potwierdzające co najmniej roczny okres abstynencji lub opinię lekarza/terapeuty prowadzącego leczenie odwykowe potwierdzającą leczenie i utrzymywanie abstynencji. Należy również poddawać się kontrolnym badaniom lekarskim. W przypadku kierowców kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E uwzględnia się dodatkowe ryzyka, które mogą stanowić zagrożenie podczas kierowania.


Z powyższych informacji należy wyciągnąć 3 kluczowe wnioski:

❗Po pierwsze prawdomówność w deklarowaniu chorób i zaburzeń zdrowotnych w przypadku kierowców lub kandydatów na kierowców, ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa badanego oraz innych użytkowników dróg.
❗Po drugie należy diagnozować wszelkie odstępstwa od normy, które zauważamy w swoim samopoczuciu czy zachowaniu. Szczególną uwagę należy zwrócić na powtarzające się bóle głowy, duszności, odrętwienia - są one bowiem pierwszymi objawami bardzo poważnych chorób, takich jak np. stwardnienie rozsiane, nadciśnienie, zmiany neurologiczne. Niestety wiele bardzo groźnych chorób jest postępująca i na początkowym etapie mogą być niebezpieczne, a jednocześnie niezauważalne.
❗Po trzecie odpowiednie leczenie, stosowanie się do zaleceń i regularne kontrole mogą przywrócić zdolność do prowadzenia pojazdów, dlatego w pierwszej kolejności należy zadbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo, a w rezultacie wykonywanie pracy kierowcy może okazać się możliwe.

Materiał własny etransport.pl