Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego pozwala legalnie wykonywać przewóz drogowy rzeczy i osób na terytorium Polski. Nie upoważnia natomiast do działalności wykraczającej poza granice kraju. Tutaj potrzebna będzie dodatkowo licencja wspólnotowa. Warto przypomnieć, że od 2022 r. zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i licencję wspólnotową muszą posiadać również kierowcy wykonujący międzynarodowy transport drogowy rzeczy wyłącznie pojazdami o DMC od 2,5 tony do 3,5 tony, czyli tak zwanymi pojazdami lekkimi, busami. Z obowiązku tego wyłączeni są przewoźnicy uczestniczący tylko w przewozach krajowych rzeczy pojazdami o DMC nie większej niż 3,5 tony. Nie dotyczy on w dodatku przewozu osób (zarówno krajowego, jak i międzynarodowego) i przewozu na potrzeby własne do 3,5 tony.
Jak uzyskać zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego?
Dwoma podstawowymi aktami prawnymi, które regulują zasady ubiegania się o zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, są: ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (u.t.d.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylające dyrektywę Rady 96/26/WE.Przedsiębiorca, który chce wykonywać zawód przewoźnika drogowego, musi spełniać 4 podstawowe wymogi, wynikające z art. 3 rozporządzenia nr 1071/2009:
◾ posiadać rzeczywistą i stałą siedzibę w jednym z państw członkowskich,
◾ cieszyć się dobrą reputacją,
◾ posiadać odpowiednią zdolność finansową oraz
◾ posiadać wymagane kompetencje zawodowe.
Rzeczywista i stała siedziba to siedziba (lokale), w której przedsiębiorca prowadzi główną działalność i w której ma dostęp do oryginałów dokumentów dotyczących głównej działalności (w formie elektronicznej lub innej), takich jak umowy przewozowe, dokumenty dotyczące pojazdów, dokumenty księgowe, akta dotyczące pracowników, umowy o pracę itp.
W ramach wymogu posiadania rzeczywistej i stałej siedziby przedsiębiorca powinien także na bieżąco i w sposób regularny dysponować co najmniej jednym pojazdem, który został zarejestrowany i wprowadzony do ruchu, oraz kierowcami umiejscowionymi zazwyczaj w bazie eksploatacyjnej. W Polsce wymóg ten zostanie co do zasady spełniony, jeśli posiada on odpowiednią do skali prowadzenia działalności bazę eksploatacyjną, wyposażoną co najmniej w miejsca postojowe dla pojazdów wykorzystywanych w transporcie drogowym w liczbie odpowiadającej co najmniej 1/3 liczby zgłoszonych pojazdów.
Dobra reputacja zabrania przedsiębiorcy, jak również zarządzającemu transportem, którego ma on obowiązek powołać, posiadania wyroków skazujących za określone w przepisach przestępstwa, m.in. z obszaru Kodeksu spółek handlowych, czy Kodeksu karnego skarbowego. Przez odpowiednią zdolność finansową należy rozumieć dysponowanie, każdego roku, kapitałem i rezerwami w wysokości wynoszącej co najmniej: 9000 euro na pierwszy pojazd silnikowy i 5000 euro na każdy kolejny pojazd silnikowy (w przypadku transportu ciężkiego) lub odpowiednio 1800 euro i 900 euro (w przypadku transportu od 2,5 tony do 3,5 tony).
Odpowiednie kompetencje zawodowe potwierdza w Polsce Certyfikat Kompetencji Zawodowych, który uzyskuje się po zdaniu egzaminu, składającego się z pisemnego testu zawierającego zbiór pytań i odpowiedzi wielokrotnego wyboru oraz pisemnego zadania egzaminacyjnego.
Kto jest uprawniony do wydawania, zawieszania i cofania zezwoleń na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego?
O zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego należy zwrócić się do starosty właściwego dla siedziby przedsiębiorcy określonej w KRS lub CEIDG. To również on będzie uprawniony do jego cofnięcia lub zawieszenia. Jeżeli natomiast przedsiębiorca ubiega się od razu o licencję wspólnotową w związku z planowaną działalnością międzynarodową, nie posiadając jeszcze zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, organem właściwym do załatwienia sprawy będzie w takiej sytuacji Główny Inspektor Transportu Drogowego.Zawieszenie a cofnięcie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego
Mimo że zarówno zawieszenie, jak i cofnięcie zezwolenia wiążą się z utratą uprawnień do wykonywania zawodu przewoźnika drogowego, są to instytucje odrębne. Zawieszenie oznacza jedynie czasową utratę tychże uprawnień, z kolei cofnięcie – bezterminową.Kiedy może dojść do zawieszenia albo cofnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego?
Procedurę zawieszenia lub cofnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego reguluje art. 13 rozporządzenia nr 1071/2009.Procedura ta przebiega następująco:
Jeżeli właściwy organ, którym w Polsce jest starosta lub GITD, stwierdzi, że istnieje ryzyko niespełniania wymogów określonych powyżej, niezbędnych do uzyskania i następnie legitymowania się zezwoleniem na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, ma obowiązek poinformować o tym przedsiębiorcę.
Gdyby co najmniej jeden z powyższych wymogów nie był już spełniany, można określić dodatkowy termin na uregulowanie tej sytuacji przez przedsiębiorstwo. Jest to co do zasady termin nieprzekraczający 6 miesięcy, dopuszczalny do wyznaczenia w razie:
◾ potrzeby zatrudnienia nowej osoby, która zastąpi zarządzającego transportem, w przypadku, gdyby ten przestał spełniać wymóg dobrej reputacji lub kompetencji zawodowych (6-miesieczny termin można jednak przedłużyć o trzy miesiące na wypadek śmierci zarządzającego transportem lub jego niedyspozycji ze względów zdrowotnych),
◾wykazania przez przedsiębiorcę, że posiada rzeczywistą i stałą siedzibę oraz
◾niespełniania wymogu zdolności finansowej, aby wykazać, że wymóg ten jest ponownie spełniany w sposób ciągły.
Jeżeli właściwy organ stwierdzi, że przedsiębiorca nie spełnia już jednego lub większej liczby wymogów, jest zobowiązany zawiesić lub cofnąć zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, nie później niż z upływem powyższych terminów.
W razie cofnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przewoźnik ma nadal obowiązek, by przez okres jednego roku, począwszy od dnia, w którym przestał wykonywać transport drogowy, przechowywać i udostępniać osobom uprawnionym do kontroli dokumenty i inne nośniki informacji wymagane w przepisach u.t.d.
Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego a utrata dobrej reputacji
W art. 7d – 7e u.t.d. unormowano procedurę postępowania na wypadek podejrzenia utraty przez przewoźnika dobrej reputacji. Jeżeli po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego wydana zostanie decyzja stwierdzająca utratę dobrej reputacji, równoznaczna z tym, że wymóg dobrej reputacji nie jest już spełniony, dochodzi do zawieszenia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Następuje to do czasu zastosowania jednego z przewidzianych w przepisach środków rehabilitacyjnych, takich jak zatarcie skazania. Wykonywanie transportu drogowego w przypadku, gdy doszło do zawieszenia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, jest równoznaczne z wykonywaniem przewozu bez zezwolenia.Źródło: Kancelaria Transportowa Legaltrans
