Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji za więcej niż jedno naruszenie przepisu prawa drogowego w tym samym czasie, kierowca może otrzymać dowolną ilość punktów karnych. Istnieją jednak nadal nieścisłości związane z obowiązującą ustawą Prawo o ruchu drogowym i tymczasowym niestosowaniu zmian, które ona wprowadza. Ile w takim razie punktów karnych można otrzymać jednorazowo?

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do MSWiA z wnioskiem opartym na analizach obywatelskich, z których wynika że pomiędzy artykułami ustawy - Prawo o ruchu drogowym, artykułami ustawy o kierujących pojazdami oraz paragrafami rozporządzenia MSWiA w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego występują nieścisłości legislacyjne. W chwili obecnej z ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz rozporządzenia MSWiA wynika, że gdy kierujący dopuścił się jednym czynem dwóch lub większej liczby naruszeń, do ewidencji wpisuje się wszystkie popełnione naruszenia, przypisując każdemu odpowiadającą mu liczbę punktów. Za popełnienie jednym czynem więcej niż jednego naruszenia opisanego w rozporządzeniu można otrzymać dowolnie wysoką sumę punktów (z niewielkimi wyjątkami). Jednocześnie w ustawie ważnej z punktu widzenia odpowiedzialności za popełnienie wykroczeń ustawodawca posłużył się konstrukcją eliminacyjnego zbiegu przepisów ustawy. Zgodnie bowiem z art. 9 § 1 Kodeksu wykroczeń, jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy, stosuje się przepis przewidujący najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów. Taka konstrukcja zasadniczo ogranicza konsekwencje prawne dla obywatela płynące z jednoczesnego naruszenia więcej niż jednej z zasad ruchu drogowego.

❗Obecnie pewne artykuły ustawy Prawo o ruchu drogowym nie mają jednak zastosowania ze względu na proces cyfryzacji, w związku z czym jedynie decyzja ministra kierującego działem administracji rządowej zajmującym się informatyzacją, który ogłosi komunikat określający termin wdrożenia rozwiązań technicznych wpłynie na to ile punktów zostanie przypisanych kierowcy.

Rzecznik poddaje zatem pod rozwagę Ministra zainicjowanie procesu legislacyjnego w celu zmiany art. 14 ust. 1 ustawy z 9 maja 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw poprzez wykreślenie z niego odesłania do art. 98 u.k.p. (stanowiącego między innymi, że w przypadku jednoczesnego popełnienia kilku naruszeń przez osobę, o której mowa w ust. 1, punkty im odpowiadające sumuje się. Jeżeli suma punktów odpowiadających naruszeniom przekracza 15, osoba ta otrzymuje 15 punktów), uchylenie art. 17 ust. 1 ustawy z 2 grudnia 2021 r. i odpowiednią modyfikację § 3 ust. 2 rozporządzenia MSWiA.

Alternatywnie, korzystne dla obywateli rezultaty legislacyjne można osiągnąć także dopisaniem do art. 17 ust. 1 ustawy z 2 grudnia 2021 r. kolejnych zdań w brzmieniu ’W przypadku jednoczesnego popełnienia kilku naruszeń przez osobę, o której mowa w zdaniach poprzedzających, punkty im odpowiadające sumuje się. Jeżeli suma punktów odpowiadających naruszeniom przekracza 15, osoba ta otrzymuje 15 punktów’ i odpowiednią modyfikację § 3 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ewidencji kierujących pojazdami. Rozwiązanie takie będzie spójne z zasadami karania wynikającymi z Kodeksu wykroczeń w przypadku, gdy sprawca jednym czynem popełnia więcej niż jedno wykroczenie. Jednocześnie będzie to swoistą tarczą dla obywatela przed zbyt uznaniowym przyznawaniem punktów karnych, które w obecnym stanie prawnym może doprowadzić nawet do przekroczenia granicy 24 punktów przy popełnieniu tylko jednego czynu.

Podsumowując, obecne przepisy dotyczące nakładania punktów karnych w pewnych kwestiach się wykluczają i jednocześnie obowiązują nowowprowadzone przepisy zezwalające na ukaranie dowolną ilością punktów (art. 17 ust. 1 ustawy z 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw oraz § 3 rozporządzenia MSWiA z 15 września 2022 r. w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego), mimo że nadal nie zostały uchylone przepisy zezwalającej w trakcie jednej kontroli ukarać prowadzącego maksymalnie 15 punktami (art. 98 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami).

Pełen tekst wniosku

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich