Dokument, opracowany na bazie konsultacji w ramach Forum Transportu Drogowego, został przedstawiony przez Joannę Popiołek, Zastępcę Dyrektora Departamentu Transportu ZMPD oraz Piotra Prudzyńskiego, reprezentujących Forum. Głównymi tematami były nadużycia pośredników w łańcuchu dostaw oraz dramatycznie wydłużone terminy płatności za usługi transportowe. Prezentacja była bezpośrednim następstwem marcowego spotkania Prezesa ZMPD Jana Buczka z dyrektorem DG MOVE Kristianem Schmidtem w Warszawie, podczas którego zgłoszono konieczność podjęcia działań legislacyjnych na poziomie unijnym w celu uregulowania tych problemów. Propozycja została podchwycona przez DG MOVE i skierowana do konsultacji w ramach Forum Transportu Drogowego, którego członkowie poparli inicjatywę i uczestniczyli w opracowaniu materiału.

Joanna Popiołek zaprezentowała twarde dane, ilustrujące pogarszające się warunki funkcjonowania firm transportowych. Zwróciła uwagę na spadek popytu na usługi przy gwałtownym wzroście kosztów prowadzenia działalności, co doprowadziło do rekordowego zadłużenia polskich przewoźników, które przekracza już 1,26 mld zł. Wskazała również na najpoważniejsze wyzwania sektora, takie jak deficyt kierowców zawodowych, wzrost cen paliw, obciążenia wynikające z realizacji polityki Zielonego Ładu, utrata rynków wschodnich z powodu sankcji oraz rosnąca presja ze strony ukraińskich przewoźników.

Szczególnie ostro skrytykowano działalność pośredników, którzy – działając często jako tzw. „spedycje kanapowe” – nie posiadają ani taboru, ani infrastruktury, a jedynie pośredniczą w przekazywaniu zleceń, pobierając prowizje i narzucając dodatkowe warunki bez ponoszenia jakiejkolwiek odpowiedzialności. Jak wskazano, jedno zlecenie potrafi krążyć przez kilku pośredników, co wydłuża czas realizacji, obniża marże przewoźników i prowadzi do absurdalnych sytuacji – takich jak kary za brak kontaktu z kierowcą, brak kasku czy spóźnioną dostawę, równe wartości całego frachtu.

W równie krytycznym tonie omówiono zjawisko wydłużonych terminów płatności – często wynoszących od 60 do nawet 180 dni – które zmuszają przewoźników do de facto kredytowania swoich klientów. Joanna Popiołek podkreśliła konieczność wprowadzenia przepisów unijnych ograniczających termin zapłaty do maksymalnie 30 dni oraz postulowała wprowadzenie mechanizmu solidarnej odpowiedzialności nadawcy za zapłatę wynagrodzenia przewoźnikowi – szczególnie w przypadku niewypłacalności pośrednika.

Stanowisko strony polskiej zyskało pełne poparcie czeskiego przedstawiciela Jiriego Vesely’ego, który potwierdził, że analogiczne problemy występują również na rynku czeskim i wymagają pilnych działań na szczeblu unijnym. Reprezentant IRU Oleg Kamberski zapowiedział powrót do tematu w ciągu kilku miesięcy z pełnym raportem, a Marco Digioia z ISPI zwrócił uwagę na konieczność uregulowania działalności giełd transportowych oraz zdefiniowania pośredników jako operatorów dysponujących własnym taborem.

Polska branża transportowa postuluje m.in.: opracowanie unijnego wykazu klauzul abuzywnych w łańcuchach dostaw, uregulowanie zasad funkcjonowania pośredników, skrócenie terminów płatności i wprowadzenie przepisów o solidarnej odpowiedzialności zleceniodawców. Przedstawiciele Komisji Europejskiej, w tym prowadzący spotkanie Jean-Louis Colson z DG MOVE, wyrazili uznanie dla przedstawionych danych i zadeklarowali podjęcie pogłębionej analizy problemu, również w kontekście innych branż. Na zakończenie Joanna Popiołek zadeklarowała pełną gotowość do dalszej współpracy z Komisją Europejską i wsparcie w przygotowaniu pogłębionych materiałów analitycznych, które będą pomocne przy projektowaniu przyszłych przepisów.



Źródło: ZMPD