Ważne i kluczowe jest zarządzanie ryzykiem celnym. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą uniknąć sankcji prawnych, finansowych i niepotrzebnych - z punktu widzenia firm - kontroli tłumaczy Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

Według danych przedstawionych w raporcie PwC, w ciągu ostatnich sześciu lat liczba kontroli celno-skarbowych wzrosła czterokrotnie. Kwota należności jakie firmy musiały uregulować wzrosła natomiast aż 18-krotnie a liczba wskazanych nieprawidłowości trzykrotnie.

Wśród najczęściej kontrolowanych obszarów celnych była m.in. klasyfikacja taryfowa, która polega na przypisaniu towarowi odpowiedniego kodu z Taryfy Celnej. Pod lupę urzędnicy brali także pochodzenie celne, czyli przynależność towaru do obszaru geograficznego pochodzenia oraz wartość celną towarów, na podstawie której oblicza cło, akcyzę i podatek VAT. Jeśli urzędnicy, którzy przeprowadzą kontrolę, podejmują decyzję korzystną, firma nie traci pozwoleń na uproszczenia i ułatwienia celne

Trzeba jednak mieć na uwadze, że urzędnicy mimo takiej decyzji na bieżąco weryfikują, jak klient korzysta z wydanego pozwolenia i czy nadal spełnia wszystkie kryteria wyjaśnia Joanna Porath.

Jeśli decyzja będzie niekorzystna i urzędnicy natrafią na jakiekolwiek uchybienia, może dojść do zawieszenie pozwolenia na okres około 3 miesięcy. Gdy procedura naprawcza nie zadziała i firma nie dostosuje się do odpowiednich wytycznych, pozwolenie zostanie odebrane. To dla firmy może oznaczać poważne konsekwencje, związane z zaburzeniem łańcucha dostaw.

Dlaczego urzędnicy celno-skarbowi mogą wydać negatywną decyzję? Jak się okazuje, najczęściej dzieje się tak z kilku powodów, to m.in.:
🚩 Błędy przy zgłoszeniach
🚩 Błąd umyślny – np. celowe zgłoszenie na niewłaściwym kodzie celnym, aby skorzystać z preferencyjnej stawki cła
🚩 Błąd nieumyślny – Wprowadzenie niezgodnych z dokumentami danych w drodze przypadku lub zastosowanie niewłaściwego kodu celnego z powodu niepełnych danych bądź wprowadzenia w błąd przez zleceniodawcę
🚩 Nieprawidłowa taryfikacja – brak zaktualizowanego kodu. WCO regularnie aktualizuje kody celne i opracowuje nowe kody dla produktów, które pojawiają się na rynku (np. Liquidy z nikotyną, których kiedyś na rynku nie było). Stosowanie do tych samych towarów rutynowo tych samych kodów taryfy może być zgubne
🚩 Błędna informacja w zakresie pochodzenia towaru i zastosowanych preferencji
🚩 Rozbieżności między dokumentami

Urzędnicy działają według ściśle określonych zasad. To często daje szansę przedsiębiorcy, by zapobiec ewentualnym konsekwencjom. Zanim informacja o decyzji zostanie przekazana firmie, istnieje możliwość skorzystania z prawa do wysłuchania. Po upływie wyznaczonego terminu urzędnik wydaje decyzję niekorzystną bądź korzystną, o ile weźmie pod uwagę stanowisko danego przedsiębiorcy. Przekazuje też podstawy prawne, na mocy których taka decyzja zapadła.

Co zatem zrobić, by uniknąć komplikacji i problemów podczas kontroli celno-skarbowych? Bardzo ważne jest prawidłowe zarządzanie ryzykiem celnym. Samo ryzyko celne wiąże się m.in.: z niewłaściwym określeniem wartości towarów, obrotem towarami pirackimi lub podrobionymi lub obrotem towarami strategicznymi bez zezwoleń.

Świadome zarządzanie ryzykiem celnym powinno się wprowadzić tam, gdzie wykonywane czynności są związane bezpośrednio lub pośrednio ze stosowaniem przepisów regulujących obrót towarowy z zagranicą. Chodzi tutaj m.in. o księgowość, składy celne, biura ds. celnych czy np. miejsca załadunku towarów przeznaczonych do procedur celnych tłumaczy Joanna Porath.

Importerzy koniecznie powinni zwracać uwagę na prawidłowość przeprowadzanych przez siebie operacji celnych. Niezwykle ważne jest także odpowiednie prowadzenie wewnętrznych procedur i dokonywanie weryfikacji działalności pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami. Ważną kwestią jest również to, aby odpowiednio zarządzać posiadanymi pozwoleniami na ułatwienia i uproszczenia celne. Przez cały okres stosowania pozwoleń należy spełniać takie wymogi prawne, jak w dniu ubiegania się o nie.

Źródło: AC Porath