Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu uchodźców, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na skutek działań wojennych, w tym dla Ukraińców posiadających Kartę Polaka. Przyjęty przez Rząd akt prawny reguluje również m.in. szczególne zasady powierzenia pracy obywatelom Ukrainy, którzy przebywają legalnie na terytorium naszego kraju oraz szczególne zasady przedłużania okresów legalnego pobytu cudzoziemców i wydawanych przez polskie organy dokumentów dotyczących uprawnień w zakresie ich wjazdu i pobytu w Polsce.

Przedłużenie legalnego pobytu dla obywateli Ukrainy

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 i 2 pobyt obywatela Ukrainy uznaje się za legalny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 18 miesięcy, licząc od dnia 24 lutego 2022 roku.
Przedłużenie legalnego pobytu stosuje się w stosunku do:
📌obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium ich państwa,
📌obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Przepisy obowiązują jeżeli obywatele Ukrainy wjechali legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 ustawy i deklarują zamiar pozostania w kraju.

Przedłużenie okresu ważności wiz krajowych i zezwolenia na pobyt czasowy

Ustawa przedłuża również legalność pobytu na podstawie wizy krajowej. Z art. 42 ust. 1 uzyskamy informację, że jeżeli ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku, okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy ulegają przedłużeniu z mocy prawa do dnia 31 grudnia 2022 roku.

W takim przypadku w dokumencie obywatela Ukrainy nie umieszcza się nowej pieczątki wizowej. Wiza krajowa w okresie przedłużenia pobytu oraz okresu ważności nie uprawnia do przekraczania granicy. Nie dotyczy to natomiast kierowców będących obywatelami Ukrainy, którzy wykonują międzynarodowy transport drogowy w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym lub niezarobkowy międzynarodowy przewóz drogowy w rozumieniu art. 4 pkt 6 tej ustawy. Mogą oni zatem przekraczać granicę RP, jednak pod warunkiem posiadania odpowiedniej pieczątki.

Przedłużeniu z mocy prawa do 31 grudnia 2022 roku ulega także okres ważności zezwolenia na pobyt czasowy, jeżeli ostatni dzień okresu ważności tego zezwolenia przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku.

Przedłużenie okresu ważności pozostałych dokumentów

Wprowadzone przepisy przedłużają ponadto ważność innych dokumentów.
Zgodnie z treścią art. 42 ust. 8, jeżeli ostatni dzień okresu ważności:
◾ kart pobytu,
◾ polskich dokumentów tożsamości obywatela Ukrainy,
◾ dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”.
– wydanych obywatelom Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku, ulega on przedłużeniu z mocy prawa o okres 18 miesięcy.

Podobna sytuacja ma miejsce, jeżeli ostatni dzień dopuszczalnego okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski, wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 lub w ramach ruchu bezwizowego przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku, a pobyt ten rozpoczął się przed tym dniem. W takiej sytuacji pobyt Ukraińca na terytorium naszego kraju uznaje się za legalny przez okres 18 miesięcy.

Ułatwienia w zatrudnianiu Ukraińców

Ustawa w znacznym stopniu ułatwiła także dostęp do rynku obywatelom Ukrainy oraz uprościła zasady powierzania im pracy, w tym na podstawie umów cywilnoprawnych, do których należy umowa zlecenia i umowa o świadczenie usług. Aby zatrudnić Ukraińca, nie jest konieczne uzyskiwanie żadnych odrębnych zezwoleń na pracę, czy oświadczeń. Wszystko odbywa się w trybie uproszczonym.

Wymagania stawiane przez ustawę znajdują się w art. 22 ust. 1. Należy do nich:
◾ legalny pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodny z treścią art. 2 ust. 1 lub
◾ legalne przebywanie obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
◾ powiadomienie przez podmiot powierzający pracę w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.
Powiadomienia dokonuje się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl.

W dokumencie tym należy przekazać: informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy (m.in. imię i nazwisko, adres siedziby, numer NIP i REGON, symbol PKD), dane osobowe obywatela Ukrainy, rodzaj umowy, stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy oraz jej miejsce.

Źródło: Kancelaria Transportowa Legaltrans