Francuskie służby stosują częste kontrole w oparciu o wewnętrzne przepisy i na tych, którzy je łamią – nakładają wysokie kary! Jak ich uniknąć?

Deklaracja przez platformę SIPSI

Po upływie ponad 2 miesięcy od wejścia w życie nowych przepisów "lex specialis" francuskie organy administracji zostały wreszcie wyposażone w interpretacje przepisów prawa krajowego, które stanowią dalszą implementację do francuskiego porządku prawnego aktów Unii Europejskiej wchodzących do tzw. Pakietu Mobilności. Przepisy te dotyczą przewoźników realizujących transporty samochodami o dmc do 3,5 tony, tzw. busiarzy.

Zgodnie z francuskimi przepisami, w przypadku przewozów pojazdami o dmc do 3,5 tony deklaracja delegowania kierowcy zawodowego wraz z wyznaczonym reprezentantem powinna być nadal przekazana drogą elektroniczną z wykorzystaniem platformy SIPSI, a nie systemu IMI, który dotyczy tylko przewozów pojazdami powyżej 3,5 t. Przepisy te dotyczą przedsiębiorstw transportu drogowego wymienionych w artykule L1321-1 kodeksu transportu, w tym w szczególności przewoźników drogowych, z wyjątkiem firm wykonujących przewozy pojazdami o masie powyżej 3,5 tony objętych rozporządzeniem (WE) nr 561/2006. Dla przypomnienia, obecnie rozporządzenie 561/2006 ma zastosowanie do przewozu drogowego rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów, łącznie z przyczepą lub naczepą, przekracza 3,5 tony.

Dlatego też dla przewozów pojazdami o dmc poniżej 3,5 tony deklaracja delegowania kierowcy powinna być przekazana drogą elektroniczną z wykorzystaniem teleusługi SIPSI, zgodnie z przepisami artykułów R1331-2 oraz R1331-7 kodeksu transportu, zmienionego dekretem nr 2022-104 z dnia 1 lutego 2022. W przypadku operacji z wykorzystaniem pojazdu o masie powyżej 3,5 tony (z wyjątkiem operacji, o których mowa w artykule L1332-3 kodeksu transportu), artykuł kodeksu transportu przewiduje ustanowienie deklaracji oddelegowania w systemie informacyjnym IMI.

Dokumenty w pojeździe

Jeżeli usługa transportowa jest wykonywana we Francji pojazdem o masie poniżej 3,5 tony, muszą się w nim nadal znajdować następujące dokumenty:
• kopia ważnej deklaracji SIPSI (w tym reprezentanta);
• umowa o pracę oddelegowanego pracownika w języku francuskim (osoba, która prowadzi lub nawiguje pojazd);
• dokument zawierający wyraźne informacje o godzinie rozpoczęcia, godzinie zakończenia i czasie trwania różnych prac pracownika delegowanego, czyli tzw. indywidualna książeczka rejestru czasu pracy kierowcy we Francji (LIV - Livret Individuel de Contrôle).

Dodatkowo w pojeździe powinny być przewożone dokumenty przewozowe i A1 i podczas kontroli przedstawiane właściwym organom na podstawie art. L.8271-1-2 kodeksu pracy na papierze lub na nośnikach elektronicznych (art. R.R.1331-7 kodeksu transportowego). Brak reprezentanta i zgłoszenia w systemie SIPSI oraz brak dokumentacji skutkuje wysokimi sankcjami, przewidzianymi przez francuskie przepisy.

W ostatnim czasie obserwujemy wzmożone kontrole pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony. Nasi klienci otrzymują podczas kontroli na francuskich drogach groźby otrzymania wysokich kar za niedopełnienie obowiązków związanych ze zgłoszeniem SIPSI. Po naszych interwencjach wiele spraw kończy się na poziomie pouczenia, niemniej jednak francuskie służby kontroli zostały wyposażone w narzędzie do nakładania kar, jeśli przewoźnik okazuje się zgłoszeniem w IMI zamiast dotychczasowym SIPSI
– podkreśla Artur Jarosz z kancelarii Groupe ESPRO, opiekun prawny i reprezentant firm transportowych we Francji.

Przypomnijmy, że za brak złożenia zgłoszenia SIPSI grozi kara w wysokości 750 EUR, a brak wyznaczenia reprezentanta i kompletnej dokumentacji jest zagrożony grzywną rzędu 4000 EUR! Jeżeli przewoźnik jest przekonany, że powinien funkcjonować wg nowych przepisów, to kierowca w kabinie nie będzie już woził tych dokumentów, które obowiązywały dotychczas. Zatem wskutek błędnej interpretacji przewoźnik narazi się na wysokie kary administracyjne ze strony francuskich organów kontroli.

Jednoznaczne stanowisko inspekcji pracy

Jak poinformowała Joanna Pasterzak, prezes ESPRO, kancelaria zwróciła się z wnioskiem do właściwej jednostki inspekcji pracy, aby zajęła stanowisko i uzasadniła swoją interpretację. W odpowiedzi uzyskano jednoznaczne stanowisko: „Pojazdy o masie poniżej 3,5 tony nadal podlegają obowiązkowi zgłoszenia oddelegowania przez teleserwis „SIPSI” (art. L1331-1, R1331-2 i R1331-7 kodeksu transportowego zmodyfikowanego przez dekret nr 2022-104 z dnia 18 lutego 2022 r.) Są one wyłączone ze stosowania „lex specialis”, która dotyczy pojazdów powyżej 3,5 t. Przewozy wykonywane pojazdami powyżej 3,5 t podlegają zgłoszeniu oddelegowania w systemie informacyjnym „IMI” (z wyjątkiem operacji, o których mowa w artykule L 1332-3 kodeksu transportowego), zgodnie z postanowieniami artykułu R1332-2 kodeksu transportowego”.

Inspekcja powołała się na przepisy KE i sprecyzowała, że skoro przewóz towarów lekkimi pojazdami użytkowymi (poniżej 3,5 tony) nie jest objęty „lex specialis”, zastosowanie ma ogólne prawo delegowania, a mianowicie formalności przewidziane przez każde państwo przyjmujące w zakresie, w jakim szczegółowe zasady określone w Dyrektywie (UE) 2020/1057 nie mają zastosowania.

Zgodnie z harmonogramem wprowadzania kolejnych regulacji Pakietu Mobilności, od 1 lipca 2026 r. rozporządzenie 561/2006 będzie miało zastosowanie do operacji w międzynarodowym transporcie drogowym lub kabotażowym, gdy dopuszczalna masa pojazdów przekracza 2,5 tony. Zatem dopiero wtedy dla transportu wykonywanego tymi pojazdami powinno być wymagane zgłoszenie delegowania kierowców przez system IMI.

Przewoźnicy podlegający francuskim regulacjom

Ministerstwo Przemian Ekologicznych na swojej stronie internetowej zaktualizowało dotychczasowe informacje w zakresie interpretacji przepisów. Artykuł 1 dyrektywy stanowiący „lex specialis” w sprawie delegowania kierowców drogowych został przetransponowany do francuskiego prawa krajowego:
• przez artykuły na poziomie legislacyjnym (art. L.1332-1 do L.1332-8 kodeksu transportowego), które określają ogólne ramy i zasady nowych rozporządzeń;
• przez artykuły na poziomie regulacyjnym (od R.1332-1 do R.1333-4 kodeksu transportowego), które określają metody stosowania nowych przepisów.

W aktualizacji przepisów znajdujemy wytyczne, kto podlega nowym regulacjom. Zasady oddelegowania mają zastosowanie, gdy kierowca wykonuje kabotaż w rozumieniu Rozporządzenia (WE) nr 1072/2009 i (WE) nr 1073/2009. Chodzi o dowolny transport towarów (załadunek, rozładunek) pomiędzy dwoma punktami na terytorium kraju, realizowany przez firmę mającą siedzibę poza nim. Zgodnie z wcześniejszymi informacjami francuskiego ministerstwa, pojazdy o dmc poniżej 3,5 tony podlegają takim samym zasadom, jak pojazdy ciężkie w zakresie kabotażu. Mogą zatem wykonywać te operacje bez posiadania koncesji wspólnotowej, ale z poszanowaniem warunków określonych w art. 8 do 10 rozporządzenia 1072/2009 określającego terminy i liczbę operacji, które mają być przestrzegane. Zatem istnieje niespójność w kontekście obowiązywania przepisów nr 1072/2009 przez pojazdy poniżej 3,5 t w zakresie kabotażu i z drugiej strony ich nieobowiązywania w przypadku obowiązków delegowania kierowców dla pojazdów do 3,5 t w rozumieniu rozporządzenia nr 561/2006.

Zasady oddelegowania mają również zastosowanie, gdy kierowca wykonuje niedwustronne międzynarodowe operacje transportowe. Nie mają one natomiast zastosowania, gdy kierowca wykonuje:
• tzw. trasy „tranzytowe” na terytorium kraju bez załadunku lub rozładunku towarów lub bez zabierania lub wysadzania pasażerów;
• początkowe lub końcowe przejazdy drogowe operacji transportu kombinowanego, jeżeli te przejazdy drogowe, traktowane oddzielnie, stanowią dwustronne operacje transportowe;
• dwustronne operacje transportowe. Czynności te polegają na przewozie, na podstawie umowy przewozu, towarów lub pasażerów:
- z państwa członkowskiego siedziby firmy pośrednictwa pracy kierowcy do innego państwa członkowskiego lub do państwa trzeciego
- lub z innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego do państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę firma kierowcy.

Pomoc opiekuna prawnego

Ministerstwo Przemian Ekologicznych wyraźnie wskazuje, że postanowienia „lex specialis” nie dotyczą następujących pracowników:
• kierowców delegowanych przez firmy pracy tymczasowej (przypadek przewidziany w art. L.1262-2 kodeksu pracy) lub w ramach oddelegowania w firmie z tej samej grupy co ich firma pośrednictwa pracy (przypadek przewidziany w art. 2° L.1262-1 kodeksu pracy);
• pracowników kolejowych i morskich oraz innych gałęzi transportu lądowego, w szczególności sektora rzecznego, niezależnie od sytuacji ich oddelegowania.

Powyższe sytuacje w dalszym ciągu regulują artykuły R.1331-1 do R.1331-8 kodeksu transportowego, które ustanawiają we Francji szczegółowe reguły delegowania, zgodnie z ustawą z 6 sierpnia 2015 r. w zakresie wzrostu, działalności i równouprawnienia możliwości gospodarczych.

W związku z tym przewoźnicy są zobowiązani do wykonania następujących czynności:
• złożenia zaświadczenia o oddelegowaniu za pomocą systemu SIPSI;
• wyznaczenia na terytorium Francji przedstawiciela odpowiedzialnego za kontakt w okresie oddelegowania i do 18 miesięcy po zakończeniu usługi transportowej z agentami odpowiedzialnymi za kontrolę transportu drogowego.

Od wejścia w życie nowych przepisów Pakietu Mobilności obserwujemy zróżnicowane podejście w zakresie interpretacji nowych przepisów uprawnionych organów kontroli we Francji. Przytoczona wyżej interpretacja pochodzi od inspekcji pracy, natomiast nie mieliśmy dotychczas podobnej ze strony innych organów uprawnionych do kontroli (inspekcja drogowa, żandarmeria itp.). W każdym razie większość kontrolujących do tej pory nie znała lub nie uwzględniała nowych przepisów w zakresie obowiązku zgłoszenia w nowym systemie IMI (bez względu na tonaż pojazdu), a tym samym wymagała dotychczasowej deklaracji SIPSI. W niektórych przypadkach deklaracje IMI są uznawane, a sami kontrolujący zadają nam pytania odnośnie terminu wyposażenia ich w czytniki IMI. W większości przypadków po przesłaniu organowi kontrolującemu przez naszą kancelarię wyjaśnień dotyczących nowych przepisów (zamieszczonych na stronach francuskiego ministerstwa transportu), nie dochodzi finalnie do ukarania przewoźnika. Przyznać trzeba, że obserwujemy wzmożone kontrole firm dysponujących pojazami poniżej 3,5 tony, które kończą się w wielu przypadkach nałożeniem mandatu. Kontrolerzy żądają również licencji od firm realizujących przewozy międzynarodowe, mimo że obowiązek ten wchodzi w życie dopiero od 21 maja.
Zgodnie z naszymi zaleceniami, firmy delegujące kierowców powinny ich wyposażyć w oba zgłoszenia – IMI i SIPSI. Dzięki temu przewoźnicy mogą uniknąć wysokich mandatów
– zapewnia Joanna Pasterzak, prezes ESPRO.

Źródło: Groupe ESPRO