- 1. sytuacja kierowcy wykonującego krajowe przewozy drogowe nie ulegnie zmianie – nadal przysługiwać mu będą należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem zadań służbowych, ustalane na zasadach określonych w Kodeksie pracy dot. podróży służbowej (diety i ryczałty)
- 2. zmieni się sytuacja kierowcy wykonującego międzynarodowe przewozy drogowe – nie będzie on w podróży służbowej, zatem nie będą mu przysługiwać diety i ryczałty wypłacone na podstawie Kodeksu pracy, natomiast oskładkowaniu ma podlegać tylko część wynagrodzenia, tj. do wysokości prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (w roku 2021 to kwota 5922 zł)
- 3. w projekcie brak jest informacji o zwrocie kosztów podróży w związku z wykonywaniem zadań służbowych, na które projektodawca wskazywał w uzasadnieniu projektu za Trybunałem Konstytucyjnym: „całość należności za podróż służbową kierowcy powinna być uregulowana w odrębnych przepisach, bez odsyłania do przepisów Kodeksu pracy”.
Zmiany mają obowiązywać od kwietnia 2022 r.
W uzasadnieniu projektu przedstawiono również wyliczenia związane ze wzrostem kosztów wynagrodzeń oraz wpływów do budżetu:
- 1. Roczny koszt pracy dla pracodawcy związany z zatrudnieniem jednego kierowcy na zasadach ogólnych z uwzględnieniem warunków określonych w art. 21c projektowanej ustawy, przy założeniu wynagrodzenia w wysokości 6.500 netto wynosić będzie 117 091,20 PLN (9 757,60 PLN x 12 miesięcy). Oznacza to wzrost kosztów zatrudnienia o ok. 14%-25%;
- 2. Roczne wpływy do ZUS związane z zatrudnieniem kierowców wzrosną o 2 926 806 480,00 00 PLN (wzrost o 53%) w stosunku do stanu obecnego;
- 3. Roczne wpływy do NFZ związane z zatrudnieniem kierowców wzrosną o 1 911 906 360,00 PLN (wzrost o 142 %) w stosunku do stanu obecnego;
- 4. Roczne wpływy do FP związane z zatrudnieniem kierowców wzrosną o 554 041 800,00 PLN (wzrost o 128%) w stosunku do stanu obecnego;
- 5. Roczne wpływy do FGŚP związane z zatrudnieniem kierowców wzrosną o 22 604 400,00 PLN (wzrost o 130 %) w stosunku do stanu obecnego;
- 6. roczna zaliczka na PIT związana z zatrudnieniem kierowców wzrośnie o 1 564 056 000,00 PLN (wzrost o 159%) w stosunku do stanu obecnego.
„W ocenie Trybunału, uregulowanie należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem przez kierowców pracy w permanentnej podróży wymaga stworzenia odrębnych przepisów dla tej grupy pracowników, uwzględniających w sposób rzeczywisty specyfikę ich pracy. Dotychczasowe rozwiązania szczególne, które w intencjach projektodawcy nowelizacji ustawy o czasie pracy kierowców z 2010 r. miały tę specyfikę uwzględniać, należy uznać za pozorne. Sposób ukształtowania należności dla kierowców wynika bowiem w dalszym ciągu z ogólnych przepisów kodeksowych. Potraktowanie w sposób identyczny w tym zakresie podmiotów nierównych – tj. pracowników sektora administracji i kierowców w transporcie (w szczególności międzynarodowym), a z drugiej strony także ich pracodawców – należy uznać za wadliwe z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równości oraz poszanowania negocjacyjnego systemu określenia poziomu wynagrodzeń i diet.”
Przed nami jeszcze długa droga, aby sytuacja prawna kierowcy zatrudnionego w transporcie międzynarodowym została uregulowana w sposób, w jaki wskazywał Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z roku 2016. Jeśli kierowcę potraktujemy jak pracownika oddelegowanego – to kierowca będzie musiał odprowadzać podatek od kosztu noclegu, jeśli taki mu zapewnimy, a zapewnić będziemy musieli – zgodnie z nowym brzmieniem rozporządzenia 561/2006, w odróżnieniu od typowego delegowania. Podobnych niezgodności może być więcej. Nie da się bowiem przyrównać 1:1 sytuacji pracownika delegowanego oraz pracownika mobilnego, jakim jest kierowca. Podobnie nie da się przyrównać sytuacji kierowcy oraz pracownika w incydentalnej podróży służbowej. Stąd właśnie konieczność wprowadzenia zupełnie nowych, odmiennych regulacji dla kierowców, jakie funkcjonują np. we Francji (nieoskładkowany i nieopodatkowany zwrot zryczałtowanych kosztów w wysokości ok. 59 euro / dziennie) mówi Mariusz Hendzel z Kancelarii Transportowej ITD-PIP.
Aktualne brzmienie projektowanych przepisów dot. podroży służbowej kierowców zawarte w ustawie o czasie pracy kierowców brzmi następująco:
- „Art.21a. Kierowcy wykonujący krajowe przewozy drogowe w podróży służbowej, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem tego zadania służbowego, ustalane na zasadach określonych w przepisach art. 775 § 3–5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.”
- „Art. 21b. Kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 775 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.”
- „Art. 21 c. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kierowcy wykonującego zadania służbowe u polskiego pracodawcy w ramach międzynarodowych przewozów drogowych za granicą określają przepisy wydane na podstawie art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, 432, 619, 1621 i 1834).”
W naszej ocenie ten projekt jest bardzo niespójny, a wręcz zawiera niekonstytucyjne zapisy (Wyrok TK z 2016 roku w sprawie art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców), gdyż niejasność zapisów odnoszących się do wycinka art. 77(5) § 3–5 Kodeksu Pracy była już przedmiotem analizy i zapis ten został usunięty z Ustawy, a teraz wraca w identycznej formie. Odroczenie wejścia w życie tych przepisów do kwietnia 2022, daje nadzieję, że tak jak powstają już nowelizacje Polskiego Ładu, tak Ustawa o czasie pracy kierowców może się jeszcze skoryguje do logicznego kształtu, który nie będzie dyskryminował kierowców wtedy gdy nie są oni delegowani, bo nie każdy przejazd międzynarodowy podlega pod Pakiet Mobilności komentuje ekspert ITD-PIP.Eksperci Kancelarii ITD-PIP, z którymi rozmawialiśmy potwierdzają, że taki projekt, choć jest bardzo zły merytorycznie, jest dobry w znaczeniu, że przynajmniej odwleka stosowanie tych zmian do kwietnia 2022. Daje to nam kilka miesięcy na to, że można przygotować już umowy i regulaminy firm transportowych wg obecnie obowiązujących zasad podróży służbowych, zoptymalizować trasy i metody rozliczania zleceń transportowych rozróżniając odcinki wyłączone z Pakietu Mobilności i obciążone stawkami zagranicznymi oraz zintegrować systemy rozliczające, GPS, TMS i księgowość, aby było możliwe szybkie i prawidłowe rozliczenie i zaksięgowanie wynagrodzenia kierowcy.
Świadomi ogromnego szumu informacyjnego organizujemy w pełni merytoryczny webinar z zakresu metod rozliczania Pakietu Mobilności i identyfikacji tras wyłączonych z delegowania.
Zapraszamy na stronę itd-pip.pl, gdzie ogłaszamy zapisy na WEBINAR 15 grudnia 2021 roku
