Transport, niezależnie od tego, jaką odbywa się drogą, jest obarczony ryzykiem powstania różnego rodzaju przeszkód. Niektóre z nich tylko utrudniają realizację zlecenia, natomiast są również i takie, które powodują całkowitą niemożność wykonania umowy zgodnie z przyjętymi warunkami. Przeszkody w przewozie zostały uregulowane w krajowej ustawie prawo przewozowe, a także dwóch konwencjach lądowych – konwencji CMR stosowanej przy przewozach międzynarodowych oraz konwencji CIM, która odnosi się do transportu kolejowego. Pominięto je natomiast w konwencji montrealskiej z tego względu, że w przypadku wystąpienia przeszkód podczas transportu lotniczego, z reguły nie jest możliwe podjęcie żadnych adekwatnych kroków.

Przeszkody w przewozie w przepisach krajowych i międzynarodowych

W ustawie prawo przewozowe przeszkodom w przewozie poświęcono art. 55 ust. 1 pkt 1 wskazujący, że na wypadek wystąpienia przeszkody w przewozie powodującej niemożność wykonania umowy zgodnie z warunkami określonymi w liście przewozowym, nadawca może zamieścić w liście przewozowym wskazówki co do postępowania z przesyłką.

W konwencji CMR przeszkody w przewozie zostały uregulowane w art. 14 ust. 1, zgodnie z którego treścią, jeżeli z jakiejkolwiek przyczyny wykonanie umowy przewozu na warunkach podanych w liście przewozowym jest lub staje się niemożliwe przed przybyciem towaru do miejsca przewidzianego dla jego wydania, przewoźnik jest obowiązany zażądać instrukcji od uprawnionego do rozporządzania towarem.

Konwencja CIM w art. 20 § 1 posługuje się wprawdzie tylko niedoprecyzowanym zwrotem „przeszkód w przewozie”, to jednak w dalszej części tego przepisu przewiduje tryb postępowania na wypadek, gdyby dalszy przewóz nie był możliwy.

Zarówno prawo krajowe, jak i konwencje lądowe, mówiąc o przeszkodach w przewozie, odnoszą się do przeszkód, które powodują niemożność wykonania umowy zgodnie z warunkami określonymi w liście przewozowym, a nie tylko samo utrudnienie realizacji zlecenia. Są to przeszkody o obiektywnym charakterze, do których możemy zaliczyć m.in. zablokowanie jedynej trasy, która prowadzi do punktu docelowego. Przeszkodą w rozumieniu przepisów krajowych, konwencji CMR i CIM nie będzie natomiast m.in. niedysponowanie przez przewoźnika odpowiednimi środkami technicznymi, takimi jak samochody ciężarowe. W takiej sytuacji zawsze może posłużyć się on podwykonawcami. Jeżeli na skutek braku odpowiednich środków doszłoby do przekroczenia terminu dostawy, przewoźnik odpowie tylko za opóźnienie w transporcie. Oczywiście nie można w tym miejscu zapominać, że nawet przy zachowaniu staranności, przewoźnik nie zawsze jest w stanie przygotować się i przewidzieć wszystkie sytuacje.

Mimo że literalne brzmienie przytoczonych powyżej przepisów odnosi przeszkody w przewozie do „warunków podanych w liście przewozowym”, nie należy interpretować tego w wąskim, a rozszerzającym zakresie, czyli do wszystkich warunków przewozu, również tych, które nie zostały wskazane w liście.

W każdym z aktów prawnych przeszkody w przewozie mogą dotyczyć okoliczności występujących po stronie przewoźnika, nadawcy i odbiorcy towaru, w tym okoliczności przez nich zawinionych.

Więcej na legal-intermodal.pl

Źródło: Kancelaria Legal Intermodal