Ministerstwo Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich (Defra) poinformowało, że planowane wcześniej kontrole fitosanitarne, które miały wejść w życie latem 2025 roku, „nie będą wymagane i tym samym nie zostaną wprowadzone”. Obowiązujące dotąd tymczasowe zawieszenie kontroli, pierwotnie planowane do 1 lipca 2025 r., zostało przedłużone aż do 31 stycznia 2027 r. jako środek awaryjny.

W praktyce oznacza to, że takie produkty jak pomidory, winogrona, papryka, czereśnie czy brzoskwinie będą mogły być sprowadzane do Wielkiej Brytanii bez odpłatnych kontroli importowych i związanych z nimi opłat. Jednocześnie rząd zapowiedział, że docelowo planowane jest stworzenie specjalnej „strefy SPS UK–UE”, która pozwoli na całkowitą rezygnację z rutynowych kontroli sanitarnych i fitosanitarnych w eksporcie i imporcie żywności. Baronessa Hayman z Ullock, minister ds. bezpieczeństwa biologicznego, wskazała, że umowa z UE pozwoli obniżyć koszty żywności, uprościć procedury graniczne i znieść biurokratyczne bariery dla firm.

Eksperci z Chartered Institute of Export & International Trade podkreślają, że decyzja rządu nie jest zaskoczeniem – po ogłoszeniu nowej umowy SPS jakiekolwiek kontrole byłyby nielogiczne. Jak mówi Joseph Goldsworthy, „biznes może odetchnąć – zwyciężył zdrowy rozsądek”. Jednocześnie wskazuje na rosnące oczekiwania wobec dalszych ułatwień w dokumentacji i jednoznaczne określenie kształtu nowej umowy, aby branża mogła się przygotować. Choć termin zakończenia negocjacji SPS nie został jeszcze podany, Defra oraz podległa jej agencja APHA zapewniają, że Wielka Brytania przystępuje do rozmów z determinacją, jednak nie będzie narzucać sztucznego terminu – celem ma być wypracowanie solidnego i długofalowego porozumienia.

Do czasu finalizacji nowej umowy, importerzy i eksporterzy muszą nadal przestrzegać przepisów BTOM (Border Target Operating Model), który w ubiegłym roku wprowadził dokumentacyjne i fizyczne kontrole dla części produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.