W Polsce przepisy dotyczące zakazów ruchu pojazdów ciężarowych w dni świąteczne oraz w niedziele są jasno określone. Poniżej przedstawiamy szczegółową analizę obowiązujących przepisów oraz możliwych zmian, bazując na aktualnych regulacjach transportowych i Kodeksie pracy.

Skąd to całe zamieszanie?

Podstawy prawne, które regulują zakazy ruchu pojazdów ciężarowych w Polsce, czas pracy kierowców oraz definiują niedzielę jako dzień wolny od pracy, są następujące:

🚩 Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 31 lipca 2007 r. w sprawie ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach (Dz.U. 2007 nr 147 poz. 1040) – określa szczegółowe zasady, dni i godziny obowiązywania zakazów, w tym w dni świąteczne oraz w okresie wakacyjnym.

🚩 Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. 1951 nr 4 poz. 28) – wskazuje dni ustawowo wolne od pracy, co determinuje dni objęte zakazem ruchu. Wyjątkiem jest 6 stycznia, który jest dniem wolnym, ale wyjątkowo zakaz w tym dniu nie obowiązuje. Od 2025 roku do kalendarza dni wolnych od pracy dodany zostanie 24 grudnia.

🚩 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz.U. 2004 nr 92 poz. 879) – reguluje kwestie związane z czasem prowadzenia pojazdu, przerwami i odpoczynkiem kierowców. Art. 14 tej ustawy wprowadza zakaz pracy w niedziele i święta, chyba że specyfika transportu wymaga inaczej.

🚩 Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 art. 2 pkt 2 - ustawa o czasie pracy kierowców w związku z art. 4 lit a.

🚩 Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o tachografach (Dz.U. z 2018 r., poz. 1480) oraz z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o tachografach (Dz.U. z 2023 r., poz. 324).

🚩 Kodeks Pracy (ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141) – art. 151(9) § 1 definiuje niedzielę jako dzień wolny od pracy.

Zakaz ruchu pojazdów ciężarowych w Polsce

Zakazy ruchu dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 12 ton określa Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 31 lipca 2007 roku.

Obowiązujące zakazy:

❌W dni świąteczne ustawowo wolne od pracy: Zakaz obowiązuje w godzinach od 8:00 do 22:00 oraz od 18:00 do 22:00 w przeddzień dnia świątecznego (z wyjątkiem Bożego Narodzenia i Nowego Roku). Od 2025 roku dniem świątecznym będzie także 24 grudnia.

❌W okresie wakacyjnym: Od najbliższego piątku po zakończeniu zajęć dydaktyczno-wychowawczych w szkołach do ostatniej niedzieli przed rozpoczęciem zajęć dydaktyczno-wychowawczych:
◾ Piątki: 18:00–22:00
◾ Soboty: 8:00–14:00
◾ Niedziele: 8:00–22:00

Lista dni świątecznych w Polsce

(art. 1 ustawy o dniach wolnych od pracy z dnia 18 stycznia 1951 r.) obejmuje:

❌Święta stałe:
◾ 1 stycznia – Nowy Rok,
◾ 6 stycznia – Święto Trzech Króli (brak zakazu ruchu dla pojazdów ciężarowych),
◾ 1 maja – Święto Pracy,
◾ 3 maja – Święto Konstytucji 3 Maja,
◾ 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
◾ 1 listopada – Wszystkich Świętych,
◾ 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
◾ 25 grudnia – Boże Narodzenie,
◾ 26 grudnia – Drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia.

❌Święta ruchome:
◾ Niedziela Wielkanocna,
◾ Poniedziałek Wielkanocny,
◾ Zesłanie Ducha Świętego (Zielone Świątki),
◾ Boże Ciało.

Wyjątki od zakazu

Przepisy przewidują wyjątki, np. dla pojazdów przewożących żywność, lekarstwa, paliwo czy pojazdów powracających do bazy po zakończeniu przewozu. Pełną listę odstępstw można znaleźć TUTAJ.

Czy zakazy powinny obowiązywać we wszystkie niedziele?

Obecnie zakazy ruchu pojazdów ciężarowych w Polsce nie obowiązują we wszystkie niedziele w roku, lecz tylko w dni świąteczne oraz w wakacyjne niedziele. Niedziela jest dniem wolnym od pracy, ale nie stanowi automatycznie podstawy do wprowadzenia zakazów ruchu. Aby wprowadzić takie ograniczenie, konieczna byłaby zmiana przepisów transportowych. Zgodnie z regulacjami UE, wprowadzanie zakazów musi być proporcjonalne i uzasadnione, uwzględniając m.in. potrzeby gospodarcze i logistyczne. Polska może wprowadzać takie zakazy wewnętrznie, ale nie mogą one nadmiernie utrudniać realizacji przewozów międzynarodowych.

W krajach takich jak Austria, Niemcy czy Francja, zakazy ruchu obowiązują we wszystkie niedziele. Czy Polska powinna podążyć tą drogą? Teoretycznie możliwe jest rozszerzenie zakazów, ale każda zmiana wymagałaby szczegółowej analizy, konsultacji oraz uwzględnienia potrzeb branży transportowej, która jest kluczowym elementem gospodarki. Nadmierne ograniczenia mogą negatywnie wpłynąć na efektywność dostaw i konkurencyjność firm transportowych. Warto również pamiętać, że branża transportowa nie jest jedyną, w której występuje rozbieżność między czasem pracy a przepisami dotyczącymi dni wolnych od pracy.

Materiał własny etransport.pl