Natomiast modernizacja Bazy Oznakowania Nawigacyjnego w Szczecinie gotowa będzie w maju 2022 r. Wykonano już wszystkie prace pogłębiarskie, a obecnie trwają czynności związane z odbiorami oraz budową umocnień przy wyspach.

Tor wodny, za którego pogłębienie odpowiada Urząd Morski w Szczecinie, jest już praktycznie przygotowany. W porcie trwają inwestycje, których celem jest przystosowanie nabrzeży do obsługi jednostek o nośności do 50 tys. t. Jego pogłębienie otwiera przed szczecińskim portem nowe perspektywy rozwoju, bowiem jako jeden z nielicznych portów europejskich dysponuje jeszcze znacznymi obszarami rozwojowymi, przeznaczonymi pod działalność przeładunkową i okołoportową. Większość europejskich portów takiej rezerwy terenowej już nie posiada, co znacząco wpływa na ich możliwość ekspansji. Zwiększona głębokość toru wodnego i możliwość obsługi większych jednostek z pewnością wpłynie na zwiększenie zainteresowania operatorów terenami inwestycyjnymi, będącymi w dyspozycji Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście.

Historia modernizacji toru wodnego Świnoujście-Szczecin rozpoczęła się w 1997 r., kiedy Bank Światowy zaoferował Polsce pożyczkę na sfinansowanie inwestycji związanych z poprawą dostępności do portów. W tym czasie Urząd Morski w Szczecinie zlecił wykonanie badań modelowych, których celem było sprawdzenie możliwości pogłębienia toru wodnego Świnoujście-Szczecin. Wyniki badań okazały się bardziej optymistyczne, niż początkowo zakładano. Okazało się, że tor można pogłębić nawet do 14,5 m, ale wiązałoby się to z koniecznością budowy na cieśninach ujściowych Odry wrót sztormowych, co miałoby znaczący wpływ na zwiększenie kosztów inwestycji. Ostatecznie zdecydowano się na realizację koncepcji pogłębienia toru do głębokości technicznej 12,5 m.

W latach 2000-2004 dzięki funduszom z Banku Światowego zbudowano 2 falochrony przy przejściu z Kanału Piastowskiego na Zalew Szczeciński, została także zmodernizowana część Kanału Piastowskiego. Koszt inwestycji wyniósł ok. 163 mln zł. W tym czasie powstały także umocnienia brzegowe, a kilka lat później dokonano modernizacji Falochronu Wschodniego (obecna nazwa to Falochron Centralny) w Świnoujściu. Koszt prac finansowanych z Programu UE Infrastruktura i Środowisko wyniósł ok. 40 mln zł.

Ważną i kosztowną, bo wartą aż 300 mln zł, inwestycją była przebudowa umocnień na kanale Piastowskim oraz kanale Mielińskim w Świnoujściu. W ramach tego projektu powstało nowe nabrzeże nr 91. Prace zakończyły się w 2015 r. Kolejną niezwykle istotną dla bezpieczeństwa żeglugi inwestycją była budowa nowego systemu zarządzania ruchem statków. W nowym systemie kontroli funkcjonuje 12 stacji radarowych, w starym systemie takich stacji było tylko 5. W Szczecinie i Świnoujściu powstały nowoczesne centra kontroli ruchu statków, zmodernizowano także system łączności. Wymieniono oznakowanie nawigacyjne na torze wodnym oraz na torach wodnych prowadzących do mniejszych portów. Obecnie znaki nawigacyjne są monitorowane. Pracownicy otrzymują natychmiastową, bardzo precyzyjną informację o każdej ewentualnej zmianie położenia któregokolwiek znaku nawigacyjnego, co pozwala na szybkie wprowadzenie korekty. W 2016 r. kilkukilometrowy odcinek toru przy wejściu do portu w Świnoujściu został pogłębiony do 14,5 m. Wcześniej taką głębokość uzyskał tor prowadzący do terminalu LNG.

28 września 2018 r. w Urzędzie Morskim w Szczecinie podpisano umowę z wykonawcą belgijsko-holenderskim konsorcjum firm: Dreging International i Van Oord Dredging Contractors and Marine Contractors, na pogłębienie toru wodnego do głębokości technicznej 12,5 m. Koszt prac oszacowano na ponad 1,3 mld zł. Bardzo istotnym problemem podczas prac przygotowawczych do inwestycji było znalezienie optymalnego sposobu zagospodarowania urobku pogłębiarskiego wydobytego z dna kanału. Odłożenie tak wielkiej ilości urobku (ok. 23 mln m3) na brzegu, podobnie jak zatopienie w morzu, nie jest możliwe. W tej sytuacji zdecydowano się na budowę dwóch sztucznych wysp na Zalewie Szczecińskim. Każda z wysp ma średnicę ponad 1 km i stanie się siedliskiem dla ptaków.

Pogłębienie toru wodnego Świnoujście-Szczecin do głębokości technicznej 12,5 m otworzy dostęp do szczecińskiego portu dla większych jednostek. Po zakończeniu inwestycji do portu w Szczecinie będą mogły wchodzić wycieczkowce o długości do 220 m i zanurzeniu do 9 m, a także kontenerowce i masowce do 220 m długości i o zanurzeniu do 11 m. Najważniejsze prace prowadzone są w 2 obszarach portu w Szczecinie, w rejonie przeładunków masowych oraz w rejonie przeładunków drobnicowych.

W pierwszym przypadku roboty obejmują m.in. przebudowę nabrzeża Chorzowskiego i Gliwickiego oraz zalądowienie Basenu Noteckiego, a także budowę nowego nabrzeża Dąbrowieckiego wraz z przystanią dalbową. Obecnie na tym nabrzeżu trwają prace zbrojarskie i betonowanie płyty nabrzeża. Na nabrzeżu Chorzowskim trwają prace związane z pogrążaniem ścianki szczelnej. Wokół Basenu Noteckiego trwa rozbiórka istniejącej nawierzchni. Kontynuowane są prace związane z posadowieniem układów kanalizacji sanitarnej. Zabito w grunt ok. 40% nowej palościanki, zamykającej basen. Projekt „Poprawa dostępu do portu w Szczecinie w rejonie Basenu Kaszubskiego” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Koszt prac to blisko 223 mln zł. Inwestorem projektu jest ZMPSiŚ, generalnym wykonawcą Korporacja Budowlana Doraco.

Z kolei na obszarze przeładunków drobnicowych prace koncentrują się w rejonie Kanału Dębickiego. Trwa modernizacja nabrzeża Czeskiego, gdzie wbito już w grunt część metalowych pali wzmacniających to nabrzeże. Docelowo zostanie zamontowanych aż 9600 t rur, każda o długości od 18 m do 21 m. Po drugiej stronie nabrzeża Czeskiego rozpoczęły się roboty związane z budową nabrzeża Norweskiego, gdzie właśnie przystąpiono do pogrążania ścianki szczelnej oraz wbijania pali. W ramach inwestycji przebudowanych będzie blisko 1000 m nabrzeży Czeskiego i Słowackiego wraz z modernizacją infrastruktury technicznej na bezpośrednim zapleczu nabrzeży. Na wyspie Ostrów Grabowski wykonawca wybuduje ponad 1080 m zupełnie nowych nabrzeży – Norweskiego i Duńskiego. W ramach projektu Kanał Dębicki zostanie poszerzony do 200 m (obecnie 120 m) oraz pogłębiony do 12,5 m. Jego pogłębienie to nie tylko możliwość obsługi większych statków przez operatorów, ale także znacząca poprawa bezpieczeństwa związanego z ruchem statków w tym rejonie portu.

Dzięki inwestycjom w najważniejszych rejonach przeładunkowych Port Szczecin będzie mógł obsługiwać statki z ładunkiem nawet 50 tys. t, a więc dwukrotnie więcej niż obecnie. Projekt „Poprawa dostępu do portu w Szczecinie w rejonie Kanału Dębickiego” jest współfinansowany ze środków UE z Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Koszt prac to 343,1 mln zł. W sumie przystosowanie drobnicowych i masowych nabrzeży portowych do głębokości technicznej 12,5 m będzie kosztowało ponad 566 mln zł.

Wojciech Sobecki
Namiary na Morze i Handel
grafika poglądowa