Dopiero co poprawiono ujawnione wcześniej błędy w nowej ustawie, a już pojawiają się kolejne, które wykryli fachowcy. Należy się spodziewać, że początek roku będzie obfitował w spory i rozterki, jak postąpić w niektórych, szczególnych przypadkach. Nie wdajemy się jednak w prawne spory, a robimy jedynie krótki przegląd najważniejszych zmian, bowiem całkiem możliwe, że w kolejnych miesiącach 2022 r. pojawią się następne poprawki i zmiany w „najgorętszym” akcie prawnym ostatnich lat. Podatki zawsze budziły wiele dyskusji, a tym razem chodzi niemal o małą rewolucję.
Tak, sytuacja jest napięta. Widzimy to po reakcjach naszych klientów. Pomimo tego, że jesteśmy dobrze przygotowaną na zmiany kancelarią podatkową, zatrudniamy 50 specjalistów od księgowości i kadr transportowych, to musimy tłumaczyć zawiłości Polskiego Ładu. Niestety przekaz medialny nam nie pomaga, ponieważ jest tam mnóstwo nieścisłości i właściciele firm transportowych nie wiedzą co tak naprawdę ich czeka – potwierdza naszą tezę Krzysztof Dybo, prezes Kancelarii Podatkowej MaWo Group.
Składka zdrowotna
Tylko do końca 2021 r. przedsiębiorca z płaconych 9 % na ubezpieczenie zdrowotne może odliczyć 7,75 %. Polski Ład likwiduje możliwość odliczenia obowiązkowej składki zdrowotnej. Dla osób, które rozliczają dochody wg skali podatkowej (17 i 32 %) wyniesie ona 9 % dochodu. Obowiązkowo nie mniej niż 270,90 zł miesięcznie. Jest to ubezpieczenie wyliczone dla minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego od 1.1.2022 r. - 3 010 zł. Przedsiębiorcy płacący podatek linowy 19 %, zapłacą od początku 2022 r. 4,9 %. W przypadku karty podatkowej będzie to również 9 % z minimum 270,90 zł za miesiąc. Także karta podatkowa nie będzie mogła być obniżana o zapłacone składki zdrowotne.Dla płatników podatku ryczałtowego stawka również wynosi 9 %. Ale wyliczenie składki zdrowotnej zależy od wysokości rocznego przychodu i przedstawia się następująco:
1) do 60 000 zł będzie to 60 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku, pomnożone x 9 %
2) między 60 001 a 300 000 zł będzie to 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku, pomnożone x 9 %
3) powyżej 300 000 zł będzie to 180 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku, pomnożone x 9 %
Od 1 stycznia 2022 r. wszyscy płatnicy składek mają obowiązek wysyłania deklaracji do ZUS co miesiąc. Zaś termin zapłaty składek został wydłużony do 20. dnia następnego miesiąca. Dla płatników mających osobowość prawną będzie to 15. dzień następnego miesiąca. Deklaracje będą musiały zwierać więcej danych niż dotychczas. W przypadku nadpłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne, można złożyć wniosek o zwrot, wyłącznie w formie elektronicznej, wg wzoru określonego przez ZUS. Najpóźniej do końca maja następnego roku (czyli np. za 2022 r., będzie to 31 maja 2023 r.). Po tym terminie nie ma szans na odzyskanie nadwyżki wpłat. Jeśli płatnik opłaca składkę także za współmałżonka, faktyczne obciążenie zamiast 4,9 lub 9 %, wyniesie odpowiednio ok. 7 lub 14 % osiągniętego dochodu.
Zmiany w podatkach
Do dyspozycji przedsiębiorców są: zasady ogólne (podatek 17 lub 32 %), podatek liniowy (19 %), ryczałt albo estoński CIT. W zależności od profilu działania, firma powinna wybrać odpowiednią formę rozliczania się z fiskusem. Każda z nich ma bowiem swoje wady i zalety. Dla zasad ogólnych, próg podatkowy od 1.1.2022 r. wynosi 120 tys. zł. Od tej wysokości dochodu rocznie podatek wyniesie 32 %. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zależy od rodzaju prowadzonej działalności. W przypadku transportu drogowego jest to 5,5 % przychodów dla pojazdów do 2 t DMC i 8,5 % przychodów dla cięższych samochodów. Przy tzw. estońskim CIT, zalecanym dla firm nastawionych głównie na inwestycje, wysokość opodatkowania od 1.1.2022 r. wyniesie:◦ mały podatnik: CIT i PIT łącznie 20 % podatku
◦ duży podatnik: CIT i PIT łącznie 25 % podatku
Najbardziej nagłośnioną i z pewnością najważniejszą zmianą jest podniesienie rocznej kwoty wolnej od podatku z 8 do 30 tys. zł. Ta zmiana czekała już od wielu lat, bowiem dotychczasowa kwota wolna, w zestawieniu z inflacją, była już niemal symboliczna.
Pojawia się także ulga dla pracujących emerytów, dzięki której nie zapłacą oni podatku od rocznych przychodów do kwoty 85 528 zł. (tj. 7 127 zł miesięcznie). Obejmuje osoby, które mimo nabycia uprawnień emerytalnych (ukończone 65 lat –mężczyzna, 60 lat – kobieta), nie będą ich pobierać. Ulga dotyczy przychodów ze stosunku pracy, z umów zlecenia i działalności gospodarczej. Nie dotyczy m.in. przychodów z umów o dzieło lub najmu poza działalnością gospodarczą.
Należy pamiętać, że wszystkie przedstawione przez rząd tabele i wyliczenia, nie uwzględniają 4 % daniny solidarnościowej od osób zarabiających powyżej 1 mln zł rocznie. Wlicza się w to wszystkie dochody, w tym także dochody kapitałowe, jak np. zyski z akcji czy handel kryptowalutami.
Ulga dla klasy średniej
Przysługuje w rozliczeniu rocznym po uwzględnieniu wszystkich źródeł przychodów podatnika. Muszą się one zawierać (w skali roku) pomiędzy 68 412 zł a 133 692 zł. W ustalonych widełkach przychodów, ulga ta przysługuje także pracownikom. Jej miesięczne wyliczenie należy zostawić księgowym, ponieważ nie jest to prosty sposób i może się zmieniać, wraz z kolejnymi miesiącami i narastającym przychodem. Poniżej przedstawiamy wzory wyliczeń podane przez ustawodawcę:Wysokość ulgi dla klasy średniej w skali roku wylicza się następująco:
1) przychód pomiędzy 68 412 a 102 588 zł:
(kwota przychodu x 6,68 % – 4 566 zł) ÷ 0,17
2) przychód pomiędzy 102 588,01 a 133 692 zł:
(kwota przychodu x (-7,35 %) + 9 829 zł) ÷ 0,17
Wysokość ulgi dla klasy średniej w skali miesiąca wylicza się następująco
1) przychód pomiędzy 5 701 a 8 549 zł
(kwota przychodu x 6,68 % – 380,50 zł) ÷ 0,17
2) przychód pomiędzy 8 549 a 11 141 zł
(kwota przychodu x (-7,35 %) + 819,08 zł) ÷ 0,17
Publiczna emisja akcji
Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, którzy sprzedają publicznie swoje akcje pierwszy raz, mogą od 2022 r. odliczyć 150 % wydatków na przygotowanie prospektu emisyjnego, opłaty notarialne, sądowe, skarbowe i giełdowe oraz opracowanie i publikację ogłoszeń wymaganych przepisami prawa. Dodatkowo także 50 % wydatków, bez uwzględnienia podatku od towarów i usług, na usługi doradztwa prawnego, w tym doradztwa podatkowego i finansowego. Jednak nie więcej niż 50 tys. zł.Polski Ład premiuje również inwestycje przez fundusze venture capital, które łączą ze sobą inwestora i nowoczesną firmę szukającą środków na zwiększenie skali działalności – pozwalając włączyć w koszty podatkowe inwestora 150 % wydatków. W przypadku ekspansji i zdobywania nowych rynków, wydatki na te cele będzie można odliczyć dwukrotnie: pierwszy raz jako koszty uzyskania przychodów, a drugi raz w ramach ulgi do kwoty 1 mln zł.
Sponsoring
Dla firm, które chcą i mają na to pieniądze, przewidziano dodatkową możliwość odliczenia wydatków wspierających działalność sportową, kulturalną oraz szkolnictwo wyższe i naukę. Obecnie jest to 100 % wydatków, a od 2022 r. zyskają możliwość odliczenia dodatkowych 50 % wydatków.Najem prywatny
Obecnie najpopularniejszą formą rozliczania najmu prywatnego są zasady ogólne. Bowiem dzięki nim, właściciel rozlicza wszystkie koszty, a te czasem są tak wysokie, że nie płacił podatku wcale, lub niewielką kwotę. Niektórzy dla wygody wybierali ryczałt, bez konieczności liczenia wszystkich kosztów, których i tak nie można odliczać. Stawka wynosiła 8,5 % od przychodu do kwoty 100 tys. zł, i 12 % przychodu powyżej tej granicy. Od 1.1.2022 r. osoby fizyczne osiągające przychód m.in. z wynajmu (jeśli nie jest działalnością gospodarczą), będą obowiązkowo płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W niektórych przypadkach, przejściowo do końca 2022 r., mogą jeszcze stosować zasady ogólne i zaliczać do kosztów m.in. odpisy amortyzacyjne. Jednak fiskus dąży do tego, aby prywatny najem opodatkować ryczałtem i nie pozwolić odliczać żadnych kosztów, jak np. amortyzacja lokalu, wydatki remontowe i bieżące koszty utrzymania.Ulga na powrót
To pomysł dla osób, które przenoszą siedzibę z zagranicy do Polski i tu będą płaciły podatki. Niekoniecznie musi to być „powrót z emigracji”, jak mogłaby sugerować nazwa. Wystarczy, że ktoś miał firmę zarejestrowaną za granicą i przenosi ją do Polski. Trzeba spełnić nast. warunki: polskie obywatelstwo, Kartę Polaka i brak rezydencji podatkowej w Polsce przez 3 lata. Nowy podatnik wybiera rok bazowy, w którym zmienia miejsce płacenia podatków na Polskę, i przez 4 następne lata może dokonywać odliczeń. W pierwszym roku – 50 % podatku należnego za rok bazowy, w drugim roku – 50 % podatku należnego za pierwszy rok stosowania ulgi. W trzecim i czwartym roku będzie to 50 % podatku należnego, obliczonego za poprzedni rok stosowania ulgi.Zmiany w podatku VAT
Oprócz szybkiego zwrotu podatku VAT dla określonych podatników, zmian w opodatkowaniu usług finansowych, wprowadza się, ale dopiero od II połowy 2022 r., możliwość rozliczania się przez tzw. Grupy VAT. Są one już stosowane w 18 krajach UE, teraz wejdą do nas. Pozwalają kilku podatnikom grupy na wspólne rozliczenie podatku VAT. Zalety to mniejsza ilość dokumentów, w tym faktur wewnątrz grupy, i lepsza płynność finansowa jej członków. Głównym celem tego rozwiązania jest umożliwienie podmiotom powiązanym finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie wspólnego rozliczania dla potrzeb podatku od towarów i usług VAT.Aby utworzyć taką grupę, muszą zostać spełnione nast. warunki: jednoczesne i ciągłe powiązanie finansowe, ekonomiczne i organizacyjne, dany podmiot może należeć tylko do jednej grupy VAT, zaś ta grupa nie może być członkiem innej grupy VAT.
Autor: Klaudiusz Madeja
