Adekwatne płace minimalne mają istotne znaczenie dla wzmocnienia sprawiedliwości społecznej i dla wspierania trwałej odbudowy gospodarczej sprzyjającej włączeniu społecznemu. Lepsze warunki pracy i życia przynoszą również korzyści zarówno przedsiębiorstwom, jak i społeczeństwu i całej gospodarce dzięki zwiększeniu wydajności i konkurencyjności.
Poprawa ochrony w postaci płacy minimalnej przy pełnym poszanowaniu kompetencji i tradycji krajowych
Ochrona w postaci płacy minimalnej istnieje we wszystkich państwach członkowskich UE. Jest zapewniania bądź za pomocą ustawowych wynagrodzeń minimalnych i układów zbiorowych, bądź wyłącznie za pomocą układów zbiorowych.Zapewnienie pracownikom adekwatnego wynagrodzenia ma zasadnicze znaczenie dla poprawy ich warunków pracy i życia, a także dla budowania sprawiedliwych i odpornych gospodarek i społeczeństw. Niektórzy pracownicy nie mają jednak odpowiednich wynagrodzeń lub też nie są nimi objęci.
Nowa dyrektywa ma na celu rozwiązanie tego problemu przez ustanowienie unijnych ram służących zwiększeniu ochrony w postaci adekwatnej płacy minimalnej. Będzie się to odbywać z pełnym poszanowaniem krajowych tradycji i kompetencji, a także autonomii partnerów społecznych. Dyrektywa nie zobowiązuje państw członkowskich do wprowadzenia ustawowych wynagrodzeń minimalnych ani nie określa wspólnego poziomu minimalnego wynagrodzenia w całej UE.
Główne elementy adekwatnej płacy minimalnej
Ramy ustalania i aktualizowania ustawowych wynagrodzeń minimalnych: państwa członkowskie, w których obowiązuje ustawowa płaca minimalna, będą musiały wprowadzić solidne ramy zarządzania dotyczące jej ustalania i aktualizacji. Obejmuje to:➡ jasne kryteria ustalania płacy minimalnej (m.in.: siłę nabywczą z uwzględnieniem kosztów utrzymania; poziom, rozkład i stopę wzrostu wynagrodzeń oraz wydajność pracy);
➡ stosowanie orientacyjnych wartości referencyjnych w celu ukierunkowania oceny adekwatności wynagrodzeń minimalnych, przy czym w dyrektywie zawarto wskazówki dotyczące możliwych wartości do wykorzystania;
➡ regularne i terminowe aktualizacje płac minimalnych;
➡ ustanowienie organów doradczych otwartych dla partnerów społecznych;
➡ zapewnienie, aby zróżnicowanie i odliczenia od ustawowych wynagrodzeń minimalnych były zgodne z zasadami niedyskryminacji i proporcjonalności, w tym z dążeniem do osiągnięcia uzasadnionego celu; jak również
➡ skuteczne zaangażowanie partnerów społecznych w ustalanie i aktualizowanie ustawowych wynagrodzeń minimalnych.
Promowanie i ułatwianie negocjacji zbiorowych w sprawie wynagrodzeń: dyrektywa wspiera rokowania zbiorowe we wszystkich państwach członkowskich. A to dlatego, że w krajach, w których takie negocjacje są dość powszechne, występuje zazwyczaj niższy odsetek pracowników nisko opłacanych, mniejsze nierówności płacowe i wyższe wynagrodzenia. Ponadto w dyrektywie zwrócono się do państw członkowskich, w których zasięg negocjacji zbiorowych obejmuje mniej niż 80 proc. pracowników, o opracowanie planu działania na rzecz wspierania takich rokowań.
Lepsze monitorowanie i egzekwowanie ochrony w postaci płacy minimalnej: państwa członkowskie będą musiały gromadzić dane dotyczące zakresu i adekwatności minimalnego wynagrodzenia oraz zapewnić pracownikom dostęp do rozstrzygania sporów i prawo do dochodzenia roszczeń. Przestrzeganie przepisów i skuteczne ich egzekwowanie są niezbędne, aby pracownicy mogli faktycznie korzystać z ochrony w postaci płacy minimalnej, i sprzyjają konkurencyjnym rozwiązaniom opartym na innowacyjności, wydajności oraz poszanowaniu standardów społecznych.
UE wywiązała się ze swojej obietnicy. Nowe przepisy dotyczące płacy minimalnej będą chronić godność pracy i gwarantować jej opłacalność. Wszystko to będzie realizowane z pełnym poszanowaniem tradycji krajowych i autonomii partnerów społecznych oświadczyła przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.
Zaproponowane ramy dotyczące płac minimalnych są podstawowym krokiem w kierunku ochrony pracowników w całej Unii, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji krajowych i autonomii partnerów społecznych. Ze względu na skutki wojny Rosji przeciwko Ukrainie zasadnicze znaczenie ma ochrona osób o niskich dochodach. Płace minimalne powinny zapewniać godny poziom życia, a jednocześnie – sprzyjać innowacjom i wydajności pracy powiedział Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom.
Dalsze działania
Porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę wymaga obecnie formalnego zatwierdzenia przez współprawodawców. Dyrektywa wejdzie w życie 20 dni po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym, a państwa członkowskie będą musiały dokonać transpozycji nowych elementów dyrektywy do prawa krajowego w ciągu dwóch lat.Źródło: Komisja Europejska