Patrząc jednak na praktykę kontrolną stosowaną przez stronę niemiecką, można już teraz odpowiedzieć na szereg pytań, które mogą mieć zasadniczy wpływ na decyzję pracodawcy dotyczącą naliczania 8,5 Euro za godzinę pracy na terenie naszego zachodniego sąsiada.

Pytania o zawieszenie MiLoG-u

Pierwsze podstawowe pytanie kierowane do naszego Centrum dotyczy stanowiska Komisji Europejskiej w sprawie „MiLoG” i domniemanej decyzji o zawieszeniu jego stosowania. Komisja oczywiście wypowiedziała się w tej sprawie, jednak jasna deklaracja dotyczyła jedynie przewozów tranzytowych, dla których KE stwierdza, że żądanie od zagranicznych firm przejeżdżających tranzytem, by płaciły kierowcom 8,5 Euro za godzinę, łamie zasady swobody przepływu towarów i usług. Wpisuje się to w praktykę kontrolą niemieckich urzędów celnych, które już początkiem roku informowały, iż wszelkie rodzaje transportu i ruchu drogowego z punktem wyjazdu i miejscem przeznaczenia poza Niemcami, bez załadunku lub rozładunku towarów w Niemczech lub zabierania czy też wysadzania pasażerów na ich terenie nie będą podlegały kontroli płacy minimalnej.

Przewozy transgraniczne i kabotaż – czy zgłaszać kierowców?

Zatem w przypadku wykonywania jedynie przewozów „tranzytowych” sprawa wydaje się jasna, jednak pozostaje jeszcze kwestia równie popularnych wśród polskich przewoźników przewozów transgranicznych z załadunkiem lub rozładunkiem w Niemczech, jak i przewozów kabotażowych. Pomimo wielu różnych opinii na temat zasadności przeprowadzania kontroli w polskiej firmie przez niemieckie urzędy, taka praktyka ma miejsce, co potwierdzają aż    23 kontrole prowadzone przez Ogólnopolskie Centrum Rozliczania Kierowców. Również narastająca liczba kontroli w kolejnych miesiącach – w listopadzie zostało wszczętych 5 nowych postepowań kontrolnych – może prowadzić do wniosku, że jest to dopiero początek i z każdym kolejnym miesiącem można spodziewać się większej ilości wezwań ze strony niemieckiego Urzędu Celnego. Z uwagi na powyższe powstaje pytanie, czy wysyłać zgłoszenie do Urzędu Celnego potwierdzające pracę kierowcy na terenie Niemiec.

Wielu przedsiębiorców nie dokonuje zgłoszeń kierowców obawiając się przyszłych kontroli wynikających z faktu przesłania fax-u potwierdzającego pracę kierowców na terenie Niemiec. Polskie firmy transportowe muszą jednak zwrócić uwagę na fakt, iż kontrole niemieckich Urzędów Celnych nie są tylko spowodowane dokonaniem zgłoszenia, ale są również wynikiem następujących sytuacji:

• Kontrola drogowa kierowcy na terenie Niemiec
• Kontrola niemieckiego podmiotu będącego zleceniodawcą dla polskiego przewoźnika
• Zawiadomienie kierowcy o podejrzeniu niewypłacania przez pracodawcę płacy minimalnej

Zatem, pomimo że obawy przewoźników dotyczące wysyłania zgłoszeń nie są bezpodstawne, to patrząc na czynniki, które do tej pory wywoływały kontrole w polskich firmach, dużym ryzykiem jest zaniechanie tego obowiązku.

Sposób rozliczania

Wiele pytań dotyczy również sposobu rozliczania płacy minimalnej w sytuacji zgłoszenia pracowników do niemieckiego urzędu. Zgodnie z wyrokiem ETS, to państwo przyjmujące pracownika delegowanego powinno określić sposób wyliczania płacy minimalnej, co strona niemiecka wykonała poprzez wytyczne opublikowane przez Niemieckie Ministerstwo Finansów (www.zoll.de), a potwierdziła stanowiskiem Federalnego Ministerstwa Pracy. I tak zgodnie z niemieckim stanowiskiem znamy dodatki, które są uwzględniane w ramach płacy minimalnej:

• wynagrodzenie zasadnicze wynikające z umowy o pracę;
• wyrównanie do wynagrodzenia minimalnego;
• płatności jednorazowe (uznawane jedynie w okresie wymagalności, w którym zostały wypłacone);
• dodatki, które nie mają wypływu na stosunek pomiędzy pracą a wynagrodzeniem, jak np. premia lojalnościowa, dodatki na dzieci.

Znane są również dodatki, które nie powinny zostać zaliczane jako uzupełnienie do 8,5 Euro za godzinę pracy:

• więcej pracy w jednostce czasu (premia akordowa),
• praca w godzinach nadliczbowych, w nocy, w niedziele i święta
• praca w trudnych lub niebezpiecznych warunkach (np. dodatek z tytułu brudzącej pracy, dodatek za pracę niebezpieczną).

Dodatki z tytułu delegowania

Strona niemiecka podała również szczegóły dotyczące uwzględniania w płacy minimalnej tzw.    „dodatków z tytułu delegowania”, czyli zgodnie z polskimi przepisami należności, które przysługują kierowcy z uwagi na odbywaną podróż służbową, a więc diet oraz ryczałtów za noclegi.

W przypadku, gdy pracodawca zagraniczny (np. polski) wypłaca dietę oraz ryczałt za nocleg z tytułu podróży służbowej, to w celu ustalenia możliwości udziału tych należności w niemieckim wynagrodzeniu minimalnym należy zastosować poniższe kryteria:

I. Wysokość poszczególnych składników diety została uregulowana w prawie krajowym
Jeżeli w przepisach krajowych ewidentnie zostały określone składniki diety lub wyszczególniono te, które przeznaczone są jako zwrot faktycznie poniesionych kosztów przez pracownika, to tylko pozostała „nieopisana” jej cześć może być zaliczona na poczet niemieckiego minimalnego wynagrodzenia.

II. Brak regulacji prawnej dotyczącej składników diety
Jeżeli w przepisach krajowych brak jest regulacji określającej składniki diety, możemy mieć do czynienia z dwoma sytuacjami:

1. Pracownik przedstawia udokumentowane koszty
   Wówczas rzeczywiste koszty pracownika związane m.in. z wyżywieniem czy zakwaterowaniem należy odjąć od kwoty wypłaconych diet i ryczałtów, podlegających uwzględnieniu w płacy minimalnej.
2. Brak rzeczywistych kosztów pracownika
   Jeżeli nie ma możliwości ustalenia rzeczywistych nakładów pracownika, to od diet i ryczałtów noclegowych należy odliczać każdorazowo najniższy poziom świadczenia na wyżywienie oraz zakwaterowanie pracownika, zgodnie z niemieckim rozporządzeniem o składkach na ubezpieczenie społeczne (SvEV) i uwzględniać tylko kwotę pozostałą po odliczeniu.

Zgodnie z §2 wspomnianego rozporządzenia w przypadku wyżywienia należy odliczyć miesięcznie 229 € (7,63 €/dzień), w przypadku zakwaterowania 223 € miesięcznie (7,43 €/dzień).

Uwaga:
W sytuacji, gdy pracodawca, oprócz zapłaty diety czy też ryczałtu noclegowego, przekazuje bezpłatnie pracownikowi inne świadczenia (pełne wyżywienie, zakwaterowanie) – nie ma konieczności dokonywania odliczeń minimalnego świadczenia socjalnego.

Przykład

Jako przykład można podać sytuację, w której kierowca posiada do dyspozycji kabinę samochodu ciężarowego wraz z odpowiednio przystosowanym do spania miejscem leżącym.

Zważywszy na pozytywne zakończenie kontroli niemieckiego Urzędu Celnego, w których przedsiębiorca    potrącał z wypłacanej diety minimum w wysokości 7,63 Euro, najrozsądniejszym rozwiązaniem wydaje się korzystać z właśnie tego sposobu postępowania - a więc odnosząc się do numeracji z artykułu - II. 2).

Uwaga:
Z pokontrolnych informacji uzyskanych od strony niemieckiej wynika również, że diety i pieniądze na nocleg mogą zostać zaliczone tylko i wyłącznie na poczet niemieckiego wynagrodzenia minimalnego, o ile przypadają one w Niemczech.

Z zakończonych przez stronę niemiecką kontroli wynika również, że nie jest nastawiona jedynie na nakładanie kar na polskich przewoźników. Wynika to z faktu, iż niemiecki Urząd Celny odstąpił od wymierzenia kary (zapewne na fakt, iż odkryte nieprawidłowość były niewielkie) i zobowiązał firmę jedynie do wypłaty zaległego wynagrodzenia, z pouczeniem że jest to okoliczność wyjątkowa i nie będzie w przyszłości stosowana.