Ile może pracować kierowca?

Czas pracy kierowcy to dość skomplikowany temat, w którym liczą się niuanse. Wyróżniamy poszczególne odcinki czasowe, przede wszystkim dzienny, tygodniowy, w których obowiązują jasno określone zasady.

Tygodniowy czas pracy kierowcy

Według obowiązujących regulacji tygodniowy czas pracy kierowcy nie może być dłuższy niż 56 godzin. Należy pamiętać też o kolejnej kluczowej zasadzie: na przestrzeni dwóch kolejnych tygodni łączny czas prowadzenia pojazdu nie może przekraczać 90 godzin.

Zatem konkretnie ile wynosi czas pracy kierowców? Posłużmy się przykładem. Jeżeli w jednym tygodniu zawodowy kierowca pracował 47 godzin, to w następnym będzie to maksymalnie 43 godziny. Jego trzeci tydzień pracy to 50 godzin, więc w tym przypadku czwarty – maksymalnie 40. Jak widać, rozpatrujemy to w okresach dwutygodniowych, co oznacza, że pomiędzy drugim i trzecim tygodniem nie istnieje taka zależność.

Tydzień liczymy oczywiście od godziny 0:00 w poniedziałek do godziny 23:59 w niedzielę.

Dzienny czas pracy kierowcy

Przepisy regulują nie tylko tygodniowy, ale również dzienny czas pracy kierowcy – tak, aby nie pracował po kilkanaście godzin kilka dni z rzędu. Zgodnie z unijną normą jest to 9 godzin. Czas za kółkiem można wydłużyć maksymalnie do 10 godzin, jednak nie częściej niż dwa razy w tygodniu.

Praca kierowcy w nocy

Istnieją osobne regulacje odnoszące się do pracy kierowcy w nocy. Według definicji to dowolne 4 godziny wypadające między 0:00 a 7:00. Zgodnie z przepisami, które weszły w życie w lutym 2022 roku, kierowca, który np. musi dowieźć towar do magazynu na rano, nie może pracować dłużej niż 10 godzin pomiędzy dwoma okresami dziennego odpoczynku, a także między dwoma kolejnymi okresami dziennego i tygodniowego okresu odpoczynku.

Przerwy w pracy kierowcy

Kierowca ma nie tylko możliwość, ale wręcz obowiązek zrobienia sobie przerwy po kilku godzinach za kółkiem. Według aktualnych norm po 4,5 godzinie prowadzenia auta może odebrać co najmniej 45-minutową ciągłą przerwę. Może ją zastąpić przerwą 15-minutową, o ile nastąpi po niej minimum 30 minut pauzy.

Jak liczyć czas pracy kierowcy?

Kiedyś kierowcy musieli wypełniać specjalne druki, obecnie jednak do mierzenia czasu pracy służą im tachografy. Elektroniczne urządzenie rejestruje przejechany dystans, prędkość w danym momencie oraz aktywność kierowcy. Kierowca ustawia w urządzeniu: czas jazdy, dyżuru lub odpoczynku.

Do korzystania z tachografu potrzebna jest karta kierowcy wydawana przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych. Kierowca umieszcza ją w tachografie, a po zakończonej pracy wyjmuje. Na karcie oraz w pamięci tachografu cyfrowego zapisują się informacje dotyczące wszystkich podejmowanych przez pracownika czynności. Dane z nich mogą pobrać pracodawca, właściciel pojazdów oraz odpowiednie służby.

Kto nadzoruje czas pracy?

Jednostką odpowiedzialną za weryfikowanie, czy kierowcy oraz ich pracodawcy przestrzegają przepisów dotyczących odpoczynku dziennego, dobowego i tygodniowego, jest przede wszystkim Inspekcja Transportu Drogowego. Przeprowadzać kontrole może również Policja oraz Państwowa Inspekcja Pracy.

Co jeśli kierowca nie przestrzega okresów przerw i odpoczynku?

Oczywiście za nieprzestrzeganie przepisów czasu pracy grożą kary finansowe. W zależności od tego, jak poważne jest to naruszenie (15 minut danego dnia czy może 22,5 godziny w przypadku dwutygodniowego okresu jazdy) będzie to od 50 do 700 zł za każdą rozpoczętą godzinę. Skrócenie czasu odpoczynku przez kierowcę może „kosztować” pracodawcę nawet 400 zł. Warto bowiem podkreślić, że te normy powstały m.in. w tym celu, aby chronić kierowców przed wymuszeniami ze strony nieuczciwych pracodawców.

Czy przepisy dotyczące czasu pracy obowiązują wszystkich kierowców?

Trzeba wiedzieć, że opisane, rygorystyczne przepisy czasu pracy nie dotyczą kierowców przewozów drogowych rzeczy realizowanych pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 tony, czyli większości busów. Oznacza to, że kierowcy aut dostawczych itp. mogą jeździć znacznie dłużej niż przewożący towary kilkunasto tonową ciężarówką.

Dlaczego czas pracy kierowcy to nie 8 godzin dziennie?

Laicy mogą zastanawiać się, dlaczego czas pracy kierowcy w poszczególnych dniach i tygodniach bywa różny. Wytłumaczenie jest proste. Praca zawodowego kierowcy jest w ogromnej mierze uzależniona od warunków na drodze, ale także od sytuacji w miejscach załadunku i rozładunku. Przykładowo czas rozładunku może ulec wydłużeniu, jeśli rozładunek innych pojazdów – które są w kolejce przed danym kierowcą – nie pójdzie tak szybko i płynnie, jak planowano.

W związku z tym przepisy jasno precyzują, jaki ma być czas pracy zawodowego kierowcy, ale jednocześnie pozwalają na całkiem sporą elastyczność.

Przewoźnicy często korzystają z usług firm zajmujących się nadzorem oraz analizą czasu pracy lub sięgają po specjalne oprogramowania i aplikacje. Bez tego kontrolowanie oraz archiwizowanie danych byłoby znacznie utrudnione.