Jakim normom prawnym podlega transport chemikaliów?

Ze względu na szkodliwy potencjał produktów niebezpiecznych podlegają one ścisłej kontroli. Każde państwo wdraża tutaj własne dokumenty prawne wytyczające standardy dla transportu chemikaliów. Przykładowo, w Polsce jest nim Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych.

Na poziomie międzynarodowym kluczową rolę odgrywają przede wszystkim następujące akty prawne:

• Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 – ustala standardy procedur i zasad bezpiecznego transportu drogowego towarów niebezpiecznych,
• Rozporządzenie CLP – służy międzynarodowemu ujednoliceniu klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin.

Warto też mieć na względzie to, że procedury logistyczno-przewozowe mogą się różnić w zależności od tego, jaki dokładnie ładunek jest przewożony. Pod tym względem ładunki niebezpieczne dzielą się na 9 klas:

• materiały wybuchowe,
• materiały radioaktywne,
• gazy,
• materiały ciekłe zapalne,
• materiały stałe zapalne,
• materiały utleniające i utleniacze,
• materiały trujące,
• materiały żrące,
• różne materiały i przedmioty niebezpieczne.

Obowiązek zastosowania określonych środków bezpieczeństwa spoczywa nie tylko na przewoźniku, lecz na wszystkich jednostkach zaangażowanych w proces zarządzania łańcuchem dostaw w branży chemicznej. Przykładowo magazyny muszą być przystosowane do trzymania takich ładunków, np. poprzez odpowiednią wentylację czy wdrożenie rygorystycznych przepisów przeciwpożarowych.

Czynnik ludzki – kluczowy w logistyce materiałów niebezpiecznych

Nie sposób całkowicie wykluczyć z procesów logistyczno-transportowego czynnika ludzkiego. Z drugiej strony, to właśnie ten aspekt może zawieść, niosąc za sobą poważne konsekwencje.

Przewozem chemikaliów mogą zajmować się tylko te osoby, które dysponują odpowiednią wiedzą i umiejętnościami praktycznymi. Z tego powodu najlepiej zdać się na profesjonalny przewóz ładunków dla branży chemicznej przeprowadzony przez zaufanego partnera.

Należy tu pamiętać o tym, że międzynarodowe prawo nakłada na przewoźników obowiązek właściwego przeszkolenia kierowców w zakresie postępowania z niebezpiecznym ładunkiem. Ma to na celu ograniczenie ryzykownych zachowań na drodze, jak również błyskawiczne wdrożenie właściwych procedur gdy dojdzie do sytuacji grożącej wyciekiem chemikaliów do środowiska. Szkolenia te powinny być potwierdzone odpowiednią dokumentacją pozostającą do wglądu uprawnionych do tego służb. Muszą też zawierać moduły odnoszące się m.in. do:

• postępowania w awaryjnych sytuacjach,
• szybkiego reagowania na potencjalne problemy,
• pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia.

Odpowiednie pakowanie i etykietowanie niebezpiecznego ładunku

Zarządzanie ryzykiem w transporcie chemikaliów dotyczy także właściwego zabezpieczenia ich na czas transportu. Ładunek tego typu należy przewozić tylko specjalnie przystosowanymi do tego środkami transportu, które są niewrażliwe na działanie tych konkretnych związków chemicznych, a tym samym nie stwarzają ryzyka utraty integralności i kontaminacji.

Ważną rolę w tym procesie odgrywa także właściwe oznaczenie ładunku. Służy ono głównie uczestnikom procesu logistyczno-transportowego, którzy już na pierwszy rzut oka widzą, z jakim ładunkiem mają do czynienia i jakie działania powinny zostać wdrożone ze względów bezpieczeństwa. Oznaczenia ładunku z chemikaliami to także sygnał dla służb ratunkowych wskazujący na to, jak przygotować się do pracy z danym rodzajem substancji chemicznej i w jaki sposób ograniczyć jej szkodliwy wpływ na ludzi i środowisko po wypadku.

Nie można też zapominać o tym, że ładunki z branży chemicznej często wymagają przewozu w kontrolowanych warunkach, np. we wskazanej temperaturze i wilgotności powietrza. Warto wspomóc się w tym zakresie nowoczesną technologią i rozwiązaniami AI, które ułatwią jej dopasowanie do konkretnych chemikaliów, jak również kontrolowanie w czasie rzeczywistym na każdym etapie transportu.

Indywidualne rozwiązania logistyczne dla poprawy bezpieczeństwa

Chociaż optymalizacja tras i śledzenie ładunku w czasie rzeczywistym są ważne w transporcie dla wielu branż, w przypadku chemikaliów nabierają szczególnego znaczenia. W zadaniach tych warto wspierać się innowacjami, takimi jak chociażby sztuczna inteligencja, IoT czy Big Data. Korzystając z niej można przygotować scenariusze bazujące na ogromnej liczbie danych, które byłyby trudne do przetworzenia przez ludzki mózg.

Stosowanie nowoczesnych technologii zmniejsza ryzyko popełnienia błędu ludzkiego, który mógłby okazać się katastroficzne w skutkach. Zwiększa to szansę na to, że proces przebiegnie bezproblemowo i bez szkody tak dla ludzi, jak dla środowiska.