❎ W pierwszym przypadku, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców podjął interwencję po wniosku przewoźnika, którego ukarano karą pieniężną z ustawy SENT i przyłączył się do postępowania trwającego ze skargi przedsiębiorcy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym i przedstawił swoje stanowisko. Sprawa dotyczyła kontroli drogowej, która miała miejsce w pierwszych miesiącach obowiązywania ustawy SENT (w sierpniu 2017 r.).

W toku kontroli funkcjonariusze celno-skarbowi stwierdzili rozbieżność w zakresie miejsca dostawy wpisanego w dokumencie dostawy oraz miejsca dostawy wskazanego w zgłoszeniu SENT. Co więcej, przedmiotowe zgłoszenie miało status zamknięty. W toku prowadzonego postępowania w zakresie nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej przewoźnik argumentował, iż wypełnił prawidłowo wszystkie pola w zgłoszeniu i nie zamykał przedmiotowego zgłoszenia.

Organy nie wyjaśniły mających miejsce w przedmiotowej sprawie wątpliwości i wydały rozstrzygnięcie nakładające na przewoźnika karę pieniężną. WSA uznał je za sprzeczne z prawem. Sąd uzasadniając orzeczenie eliminujące z obrotu prawnego zaskarżone decyzje skupił się na niewystarczających działaniach organu I i organu II instancji w zakresie dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Za takie uznał m.in. zwrócenie się organu II instancji (po prawie 2,5 roku od dnia kontroli drogowej przewoźnika) do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Zielonej Górze, który jest administratorem systemu SENT o dostępności systemu w dniu przeprowadzenia kontroli drogowej. Ponadto Sąd uznał pozyskane w tym względzie wyjaśnienia za ogólnikowe i nie dotyczące przedmiotowego zgłoszenia SENT.

Ponadto Sąd zauważył m.in.: W rozpoznawanej sprawie nie nastąpiła zmiana miejsca dostarczenia towaru, zatem powstaje wątpliwość, czy też przewoźnik dokonał zmiany w tym zakresie bądź wygenerowane zmiany w systemie SENTXXXXXXXXXXXXX nastąpiły automatycznie w związku z zamknięciem systemu przez podmiot odbierający. Powyższe wątpliwości wymagają wyjaśnienia, jakie dane zostały wprowadzone w SENT przez podmiot wysyłający, a jakie przez przewoźnika i podmiot odbierający kluczem przynależnym do każdego z tych podmiotów.

Zdaniem WSA organy naruszyły w sprawie zasady przewidziane w Ordynacji podatkowej (art. 122, art. 187 § 1, art. 191), dotyczące prowadzenia postępowania oraz zbierania i rozpatrywania dowodów. Końcowo WSA wskazał na cel uchwalenia ustawy SENT oraz brak rozważenia przez organy odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej przez wzgląd na interes publiczny.

❎ W drugim przypadku, do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców zgłosił się z prośbą o interwencję przedsiębiorca, który, jako podmiot wysyłający, został ukarany siedmioma karami pieniężnymi z ustawy SENT. Sprawa dotyczyła jednego transportu paliwa (około 6000 litrów), który był skontrolowany przez funkcjonariuszy celno-skarbowych w ramach tzw. kontroli drogowej. Nieprawidłowość stwierdzona przez kontrolujących dotyczyła podania błędnego (sąsiedniego/leżącego nieopodal formalnie prawidłowej lokalizacji) adresu załadunku, którym była podwarszawska baza paliw.

W konsekwencji dokonania przez podmiot wysyłający zbiorczego zgłoszenia SENT organ I instancji wydał w sprawie łącznie 7 decyzji o nałożeniu na przedsiębiorcę kary pieniężnej z ustawy SENT. Przedsiębiorca odwołał się od tych rozstrzygnięć, niestety organ II instancji, wydając kolejnych 7 decyzji, utrzymał nałożone kary pieniężne w mocy. Przedsiębiorca złożył na te rozstrzygnięcia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz wniosek o interwencję do Rzecznika MŚP. Rzecznik MŚP przystąpił do postępowań toczących się przed WSA, przedstawiając swoje stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w uzasadnieniu swoich rozstrzygnięć skupił się na zarzucie podniesionym w skargach, dotyczącym naruszenia art. 165b Ordynacji podatkowej. Naruszenie to, zdaniem Sądu, było wystarczającym by uchylić wszystkie decyzje i umorzyć postępowania administracyjne. Dokonując analizy przepisów ustawy SENT, Ordynacji podatkowej i ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej Wojewódzki Sąd Administracyjny doszedł na następujących konkluzji: Nie ulega zatem wątpliwości, że kontrolę przewozu towarów, prowadzoną przez funkcjonariuszy służby celno-skarbowej, utożsamiać należy z kontrolą celno-skarbową (…). Jest to bowiem w istocie jedna z form kontroli celno-skarbowej. Można zatem uznać, że pomiędzy zakresami nazw „kontrola celno-skarbowa” a „kontrola przewozu towarów” unormowanej przez przepisy ustawy o SENT zachodzi logiczny stosunek nadrzędności (…). Każda bowiem kontrola przewozu towarów jest kontrolą celno-skarbową, lecz nie odwrotnie. (…) Zdaniem Sądu, przyjąć zatem należy, że ustawodawca zdecydował ograniczyć termin, w którym uruchomione może być postępowanie administracyjne w sprawie stanowiącej rezultat kontroli funkcjonariuszy KAS w przedmiocie przestrzegania przepisów ustawy o SENT. Upływ tego terminu należy traktować jako bezwzględną przeszkodę do wszczęcia postępowania jurysdykcyjnego (…). Konkludując należało uznać, że skoro kontrola w rozpoznawanej sprawie miała miejsce i zakończyła się w dniu 10 listopada 2018 r., to najpóźniej 10 maja 2018 r. można było wszcząć postępowanie administracyjne w tej sprawie.”

Reasumując, WSA uznał, iż od daty kontroli drogowej w zakresie wykonywania obowiązków z ustawy SENT organ I instancji (Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego) ograniczony jest (wynikającym z art. 165b § 1 Ordynacji podatkowej) 6 miesięcznym terminem na wszczęcie postępowania w zakresie nałożenia na kontrolowanego kary pieniężnej. To precedensowe rozstrzygnięcia, które zdaniem Rzecznika MŚP, powinny mieć dyscyplinujący wpływ na praktykę organów celno-skarbowych, które wszczynały postępowania w zakresie nałożenia kary pieniężnej nierzadko w ciągu kilku, a nawet kilkunastu miesięcy od daty przeprowadzenia tzw. kontroli drogowej.

Źródło: Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców