W jaki sposób podwyższone stawki wpłynęły na waszą działalność?

Axxès: Jako dostawca usług dotyczących opłat drogowych musieliśmy dostosować nasze systemy. W Niemczech i Austrii proces zmian już się zakończył. Inne kraje pójdą ich śladem. Poza samym wpływem na systemy IT, przed naszymi zespołami i klientami stoi dodatkowa praca. W przypadku każdego pojazdu trzeba zebrać i przeanalizować odpowiednie dokumenty, aby znaleźć w nich niezbędne dane do ustalenia klasy emisji CO₂. Ponadto uwzględniliśmy taryfy CO₂ w naszym symulatorze opłat drogowych BMAP, dzięki czemu nasi klienci mogą z wyprzedzeniem obliczyć nowe opłaty w Niemczech.

DKV Mobility: Generalnie proces rejestracji stał się znacznie bardziej złożony. Nasi klienci muszą dostarczyć nowe dokumenty, które następnie przekazywane są podmiotowi pobierającemu opłatę. Aby określić klasę CO₂ pojazdu, stworzyliśmy kalkulator klasy emisji. Nasi klienci potrzebują również więcej informacji na temat różnic w stawkach opłat za emisję CO₂ i sposobie ich wdrażania na terenie poszczególnych krajów (Niemcy, Austria, Czechy itp.).

Jakie są krótko- i długoterminowe wyzwania nowych opłat?

Axxès: Celem polityki jest wykorzystanie sygnałów cenowych w celu zachęcenia przewoźników do stosowania silników bezemisyjnych. Ustalanie klas emisji CO₂ wiąże się z regularnymi zmianami kategoryzacji każdego pojazdu w wyniku rosnących wymagań. Głównym wyzwaniem jest brak realnych alternatywnych rozwiązań przy akceptowalnych kosztach, które mogłyby zastąpić istniejące ciężarówki.

DKV Mobility: Jak wynika z rejestracji klientów, tylko niewielka część ich flot może zostać przypisana do klasy emisji CO₂ wyższej niż 1. Nawet jeśli klient zakupi nowe ciężarówki na kilka miesięcy przed wprowadzeniem opłat za emisję CO₂, niekoniecznie zostaną one przypisane do klasy 2 lub 3.

Brak przejrzystości wpływa na waszą pracę?

Axxès: Sytuacja nie wynika z braku przejrzystości, lecz ze złożoności metodologii. Np. lista danych wymaganych do klasyfikacji pojazdu jest niezwykle obszerna. Po ich zebraniu należy je przeanalizować w ramach złożonej macierzy. W przyszłości lepszym rozwiązaniem byłoby podawanie przez producentów klasy emisji CO₂ swoich samochodów w różnych konfiguracjach i z różnymi naczepami.

DKV Mobility: Dzięki naszemu kalkulatorowi klasy emisji CO₂ mamy dla klientów łatwe i wygodne narzędzie, które pomaga im określić klasę emisji ich pojazdów i zarządzać całym procesem rejestracji podmiotu pobierającego opłaty.

Proszę wskazać największy mankament nowych opłat. Czy coś można z tym zrobić?

Axxès: Chociaż celem UE było zapewnienie interoperacyjności systemów poboru opłat w Europie, w praktyce tak się nie dzieje. Każdy kraj wdraża własne rozwiązania w zakresie opłat, charakteryzujące się własną specyfiką i złożonością techniczną, nawet jeśli istnieje wspólna podstawa techniczna. Tylko dostawcy usług płatniczych zapewniają rozwiązania interoperacyjne. Wymaga to poważnych inwestycji i regularnych aktualizacji, aby uwzględnić nowo otwarte obszary oraz zmiany w zakresie lub strukturze obszarów już istniejących. Opłata uiszczana przez podmioty pobierające opłaty w imieniu dostawców usług poboru opłat nie pokrywa kosztów tych inwestycji. W ostatecznym rozrachunku to firmy transportowe płacą za te usługi oprócz samej opłaty drogowej, a te dodatkowe koszty coraz trudniej przerzucać na klientów. Ekosystem transportu powinien zabiegać o to, aby zapewnić przedsiębiorstwom transportowym interoperacyjność po rozsądnych kosztach, ale to kwestia polityki publicznej.

DKV Mobility: Na podstawie naszych międzynarodowych doświadczeń zaobserwowaliśmy, że dokumenty pojazdu (dowód rejestracyjny, świadectwo zgodności, informacje dla klienta) nie są ujednolicone w całej UE. Zwiększa to złożoność, zwłaszcza jeśli chodzi o gromadzenie danych i komunikację z klientami. Ponadto w większości przypadków nasi klienci nie posiadają dostępnej dokumentacji, która zawierałaby informacje potrzebne do określenia klasy emisji CO₂ pojazdu.

Jakie wnioski należy wyciągnąć z doświadczeń krajów, które wprowadziły nowe opłaty?

Axxès: W Niemczech i Austrii ustawa została przyjęta i wdrożona bardzo szybko. Specyfikacje techniczne zostały przekazane dostawcom usług poboru opłat drogowych z wyprzedzeniem, aby mogli dostosować swoje systemy. Problem nie miał zatem charakteru technicznego. Jednak ekosystem transportu drogowego powinien otrzymać co najmniej trzy miesiące na przygotowanie i poinformowanie swoich klientów, zwłaszcza o podwyżkach taryf.

DKV Mobility: Przejrzysta komunikacja ma ogromne znaczenie jeśli chodzi o informowanie usługodawców i ich klientów. Muszą jasno zrozumieć wymagania dotyczące rejestracji pojazdu i określenia jego klasy emisji oraz dopłaty do taryfy. Potrzebują także odpowiedniego okresu na wdrożenie przed wprowadzeniem opłat za emisję CO₂. Określenie klasy emisji pojazdu poruszającego się w danym obszarze objętym opłatą nie jest więc wcale szybkim procesem.

Czy nowe opłaty zachęcą do korzystania z bezemisyjnych pojazdów ciężarowych?

Axxès: Jest to główny cel tej polityki, a opłaty drogowe są wykorzystywane jako jeden z sygnałów cenowych. Jednak prawdziwymi przeszkodami są koszty zakupu i niewielka dostępność pojazdów bezemisyjnych. Rozwiązaniem mogłoby być przeznaczenie wpływów z opłat za emisję CO₂ na badania i rozwój. Może to zachęcić do produkcji bardziej opłacalnych pojazdów o zerowej emisji. W przeciwnym razie nowe stawki opłat drogowych okażą się jedynie kolejnym podatkiem.

DKV Mobility: Nowe stawki opłat drogowych z pewnością wpłyną na decyzje zakupowe w dłuższej perspektywie.

Jakie rozwiązania i najlepsze praktyki polecacie, aby lepiej radzić sobie z nowymi stawkami opłat?

Axxès: Nowe stawki opłat należy rozumieć jako jeden z elementów długoterminowej polityki UE na rzecz dekarbonizacji. Nikt nie kwestionuje słuszności samego celu. Jednakże takie podwyżki sprawiają, że obecne stawki opłat drogowych należą do najwyższych w transporcie drogowym. Koszty opłat powinny spełniać swoje zadanie i zachęcać do wyboru bardziej ekologicznych rozwiązań. W przeciwnym razie, istnieje ryzyko wywołania wstrząsów, na które ekosystem transportowy nie jest przygotowany.

DKV Mobility: Zalecamy sprawdzenie klasy emisji CO₂ pojazdów za pomocą naszego kalkulatora. Jeśli wynik wskazuje klasę wyższą niż klasa 1, zajmujemy się procesem jego rejestracji u podmiotu pobierającego opłaty i umożliwiamy klientom korzystanie z niższych stawek opłat drogowych. Na naszej stronie internetowej znajduje się również kompleksowy przegląd nadchodzących zmian w opłatach za emisję CO₂.

Źródło: IRU