Kto pozostaje odpowiedzialny za zapłatę przewoźnikowi? Przepisy krajowe
Aby odpowiedzieć na powyższe pytania, musimy odwołać się do art. 51 ust. 1 ustawy prawo przewozowe. Treść tego przepisu wskazuje, że przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje się do zapłaty należności ciążących na przesyłce. Jedną z należności ciążących na przesyłce jest wynagrodzenie przewoźnika za przewóz, określane jako przewoźne.Zgodnie z linią orzeczniczą, nadawca, który nie jest jednocześnie odbiorcą, w chwili zlecenia przewozu zobowiązuje się do zapłaty przewoźnego. Odbiorca nie jest natomiast stroną tej umowy. Jego zobowiązanie do zapłaty należności określonych w art. 51 ust. 1 prawa przewozowego powstaje dopiero w momencie odbioru przesyłki (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2002 r., IV CKN 939/2000, LexPolonica nr 2415209).
Należy pamiętać, że przyjęcie przesyłki przez odbiorcę jest jego uprawnieniem, a nie obowiązkiem. To zatem od jego zachowania zależeć będzie to, czy zastosujemy przepis art. 51 ust. 1 prawa przewozowego.
Przyjęcie przesyłki skutkuje odpowiedzialnością bezwarunkową, tj. znajdującą zastosowanie również wtedy, gdy odbiorca nie wiedział i nie miał świadomości o tym, że przewoźnik nie otrzymał określonych należności.
LIST PRZEWOZOWY W TRANSPORCIE – REGULACJE PRAWNE
Aby dokonać oceny, czy w danej sprawie zostały spełnione przesłanki z art. 51 ust. 1 prawa przewozowego, konieczne jest odwołanie się do przepisów regulujących list przewozowy na gruncie tej ustawy.W pierwszej kolejności będzie to art. 38 ust. 1 i 2, zgodnie z którego treścią nadawca składa przewoźnikowi na przesyłkę towarową list przewozowy. Jeżeli przy danym rodzaju przewozu jest to powszechnie przyjęte, dostarcza natomiast informacji niezbędnych do prawidłowego wykonania przewozu w inny sposób.
W liście przewozowym nadawca zamieszcza:
- • nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającej umowę;
- • miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy;
- • określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia;
- • inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami ze względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń.
Może być to także przekaz elektroniczny, wydruk komputerowy lub inny dokument zawierający dane wskazane w powyższym przepisie. Za list przewozowy należy uznać zatem tylko taki dokument, w którym znalazły się dane wyszczególnione w art. 38 ust. 2. Pominięcie niektórych z nich nie powinno pozbawiać jednak możliwości traktowania takiego dokumentu jak listu przewozowego.
Wśród najistotniejszych, obowiązkowych informacji wskazuje się przede wszystkim określenie:
- • nadawcy
- • przewoźnika
- • miejsca przeznaczenia
- • odbiorcy
- • rodzaju i liczby rzeczy przyjętych do przewozu.
W przypadku ich braku można odmówić dokumentowi charakteru listu przewozowego. Nie oznacza to natomiast utraty jego mocy dowodowej. Za fakultatywne uznawane są z kolei wzmianki z art. 38 ust. 2 pkt 4.
Trzeba zatem przyjąć, że na dokumencie przewozowym powinny znaleźć się wszystkie powyższe informacje wraz ze wskazaniem, czy na przesyłce ciąży opłata na rzecz przewoźnika oraz w jakiej wysokości.
Opowiedzialność za zapłatę przewoźnikowi – przepisy międzynarodowe
Analizując powyższą sytuację na gruncie przepisów prawa międzynarodowego, musimy odwołać się do art. 13 ust. 1 i 2 Konwencji CMR. Treść tego przepisu wskazuje, że po przybyciu towaru do miejsca przewidzianego dla jego wydania, odbiorca ma prawo żądać od przewoźnika wydania za pokwitowaniem drugiego egzemplarza listu przewozowego oraz towaru.Jeżeli stwierdzono zaginięcie towaru lub jeżeli towar nie przybył po upływie umówionego terminu, odbiorca może - CIĄG DALSZY ARTYKUŁU
