Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek delegowania kierowców spoczywa na przewoźnikach wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe typu kabotaż i cross-trade. Aby zapobiec mogącym się pojawić problemom interpretacyjnym, służby Komisji Europejskiej przygotowały i opublikowały wytyczne w postaci pytań i odpowiedzi w zakresie stosowania i przestrzegania nowych regulacji.
III. DEKLARACJA O DELEGOWANIU - PORTAL DELEGOWANIA
11. Czy procedura określona w art. 1 ust. 11 lit. c) dyrektywy (UE) 2020/1057, która zobowiązuje przewoźnika do przedłożenia określonych dokumentów za pośrednictwem publicznego interfejsu podłączonego do IMI, jest mechanizmem mającym na celu uzupełnienie informacji w wyjątkowych przypadkach budzących wątpliwości właściwych organów przyjmującego państwa członkowskiego, czy też powinna być uruchamiana za każdym razem, gdy podczas kontroli drogowej zostanie stwierdzony brak deklaracji delegowania?
Dyrektywa (UE) 2020/1057 nie zobowiązuje organów państw członkowskich do żądania dodatkowych dokumentów, oprócz deklaracji delegowania i innych dokumentów dostępnych podczas kontroli drogowej, za każdym razem, gdy przeprowadzana jest kontrola zgodności. W każdym przypadku, gdy organy państw członkowskich uznają jednak, że konieczne jest otrzymanie tych dodatkowych dokumentów, korzystają z systemu IMI w celu złożenia odpowiedniego wniosku.12. Czy nowy moduł IMI poświęcony delegowaniu kierowców będzie umożliwiał jedynie przesyłanie dokumentów i kierowanie wniosku o pomoc w ich uzyskaniu do właściwego organu w innym państwie członkowskim, w przypadku gdy przedsiębiorca nie wywiąże się z obowiązku ich dostarczenia w terminie 8 tygodni, czy też należy uznać, że cała wymiana informacji i współpraca pomiędzy właściwymi organami w zakresie delegowania kierowców będzie realizowana z wykorzystaniem tego nowego modułu, czy też jeszcze, czy będzie on funkcjonował równolegle z modułem dotyczącym delegowania pracowników i formularzami pytań w obszarach, w których możliwe będzie zadawanie pytań dotyczących określonych sytuacji związanych z delegowaniem kierowców zgodnie z przepisami dyrektywy (UE) 2020/1057 (PoW - posting of workers - request for information concerning a posting, PoW – request for information concerning working conditions, PoW – request for information concerning health and safety, PoW - urgent request concerning establishment)?
Zgodnie z nowym modułem IMI w rzeczywistości najpierw wniosek o wydanie dokumentów jest przedstawiany właściwemu podmiotowi gospodarczemu, a w przypadku gdy podmiot ten nie zastosuje się do niego, dopiero wówczas właściwy organ może zażądać dokumentów od właściwego organu w miejscu prowadzenia działalności. Jak wskazano w pytaniu 26, istniejące moduły PoW w systemie IMI obejmują wszystkie przypadki PoW, w tym te, które dotyczą delegowania pracowników w sektorze transportu drogowego, a zatem mogą być wykorzystywane przez właściwe organy krajowe.13. Czy obowiązki związane ze składaniem deklaracji delegowania oraz dostarczaniem innych dokumentów za pośrednictwem publicznego interfejsu połączonego z systemem IMI mogą być nakładane przez państwa członkowskie również na przewoźników delegujących kierowców z państw trzecich, kierowców pracujących na własny rachunek lub kierowców wykonujących przewozy na innej podstawie niż umowa o pracę (niebędących pracownikami w świetle przepisów przyjmującego państwa członkowskiego)?Jeżeli nie, to czy państwa członkowskie mogą stworzyć własny system zobowiązujący przewoźników z państw trzecich do zgłaszania wszystkich lub niektórych przewozów drogowych na terytorium państwa przyjmującego - dotyczących kierowców zatrudnionych, kierowców pracujących na własny rachunek lub kierowców wykonujących usługi na innej podstawie niż umowa o pracę (niebędących pracownikami w świetle przepisów przyjmującego państwa członkowskiego)?
Dyrektywa (UE) 2020/1057 ma zastosowanie do przedsiębiorstw mających siedzibę w państwach członkowskich. Stąd też obowiązki wynikające z tego unijnego aktu prawnego, w tym dotyczące korzystania z interfejsu publicznego, nie mają bezpośredniego zastosowania do podmiotów mających siedzibę w państwach trzecich. Jednakże, jak wskazano w motywach 15, 16 i 17 oraz w art. 1 ust. 10 dyrektywy (UE) 2020/1057, przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwach trzecich nie mogą być traktowane w sposób bardziej uprzywilejowany niż przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwie członkowskim. Przestrzeganie zasad delegowania przez operatorów z państw trzecich może być regulowane w drodze dwustronnych lub wielostronnych umów z odpowiednimi państwami trzecimi. Istnieje techniczna i prawna możliwość umożliwienia krajom trzecim korzystania z systemu IMI oraz z publicznego interfejsu połączonego z IMI.Dyrektywa 96/71/WE ma również zastosowanie wyłącznie do przedsiębiorstw mających siedzibę w państwie członkowskim. Jeżeli chodzi o przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwach trzecich i wysyłające swoich pracowników w celu świadczenia usług w państwie członkowskim, należy zauważyć, że zgodnie z art. 1 ust. 4 nie mogą one być traktowane w sposób bardziej uprzywilejowany niż przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwie członkowskim. Państwa członkowskie mogą również zdecydować się na stworzenie własnych systemów powiadomień przeznaczonych dla operatorów z państw trzecich i kierowców nieobjętych zakresem dyrektywy 2020/1057 lub zastosować system ustanowiony dla pracowników delegowanych na mocy dyrektywy 2014/67.
14. Biorąc pod uwagę, że art. 1 ust. 11 lit. c) dyrektywy (UE) 2020/1057 zobowiązuje operatorów do przesyłania, na bezpośredni wniosek właściwych organów przyjmującego państwa członkowskiego, kopii określonych dokumentów, w tym między innymi umowy o pracę lub dokumentu równoważnego w rozumieniu art. 3 dyrektywy Rady 91/533/EWG, oraz że wspomniana dyrektywa zostanie uchylona zgodnie z art. 24 dyrektywy (UE) 2019/1152, co należy rozumieć przez "dokument równoważny" z umową o pracę w rozumieniu art. 3 dyrektywy 91/533/EWG? Jakie rodzaje dokumentów organy krajowe muszą uznawać oprócz umowy o pracę?
Dyrektywa (UE) 2019/1152 uchyli dyrektywę 91/533/EWG ze skutkiem od dnia 1 sierpnia 2022 r. Podczas gdy dyrektywa 91/533/EWG wymienia rodzaje dokumentów, które pracodawca może wykorzystać jako środki informacji w celu wypełnienia obowiązków informacyjnych, dyrektywa (UE) 2019/1152 nie zawiera już takiego wykazu. Dyrektywa (UE) 2019/1152 nie posługuje się już także terminem "równoważny dokument". Ten oznacza, że każdy dokument (w tym w formacie elektronicznym) zawierający informacje wymienione w odpowiednich przepisach dyrektywy (UE) 2019/1152 mógłby być co do zasady akceptowany w kontekście tej dyrektywy. Zob. w tym względzie art. 5 i 6 dyrektywy (UE) 2019/1152, w których jest mowa o "dokumencie". Artykuł 3 dyrektywy (UE) 2019/1152 wymaga, aby informacje były przekazywane na papierze lub w formacie elektronicznym. W przypadku formatu elektronicznego muszą być spełnione trzy kryteria łączne:(1) informacja jest dostępna dla pracownika,
(2) może być przechowywana i drukowana oraz
(3) pracodawca zachowuje dowód przekazania lub otrzymania informacji.
W sprawozdaniu grupy ekspertów z 2021 r. w sprawie transpozycji dyrektywy (UE) 2019/1152 wyjaśniono dodatkowo, na s. 26, że: "dostępne dla pracownika" oznacza, że pracownik musi mieć faktycznie nieograniczony dostęp do informacji. Ponadto, jeśli pracownik nie ma dostępu do narzędzi elektronicznych używanych do przekazywania informacji, wyklucza to wykorzystanie tych środków elektronicznych. "Możliwość przechowywania i drukowania" oznacza, że informacja musi być sformatowana w taki sposób, aby umożliwić jej przechowywanie i drukowanie przez pracownika. Nie ma wymogu, aby pracodawca faktycznie je drukował. Obowiązek przechowywania dowodu przekazania lub otrzymania pozwala na wybór jednej lub drugiej metody (lub obu). Dyrektywa nie ustanawia wymogu dostarczania informacji w formie elektronicznej. Kryteria te mają zastosowanie tylko wtedy, gdy pracodawca zdecyduje się na przekazywanie informacji drogą elektroniczną. Jeżeli informacje są przekazywane na papierze, sytuacja jest taka sama jak w dyrektywie w sprawie oświadczeń pisemnych, a mianowicie pracodawca nie ma obowiązku przechowywania dowodu przekazania informacji, chociaż może to leżeć w jego interesie, ponieważ to na nim będzie spoczywał ciężar dowodu, aby wykazać, że wypełnił swój obowiązek (np. podczas kontroli)” Jeśli chodzi o przekaz elektroniczny, nie ma również wymogu przesyłania informacji w formie uwierzytelnionej. Wysłany e-mail powinien być wystarczający, o ile pracodawca może go zachować. Możliwe są również inne sposoby przekazywania informacji drogą elektroniczną niż e-mail."
15. Co z innymi istniejącymi krajowymi stronami internetowymi (np. SIPSI (FR), MILOG (DE), MELDLOKET (NL))? Czy przewoźnicy powinni nadal z nich korzystać w celu delegowania kierowców transportu drogowego? Co z istniejącymi deklaracjami delegowania złożonymi za pośrednictwem tych systemów, które są ważne po dniu 2 lutego 2022 r.?
Z dniem 2 lutego 2022 r. portal UE dla deklaracji delegowania w transporcie drogowym staje się jedynym obowiązkowym systemem, z którego przewoźnicy muszą korzystać, aby przesyłać deklaracje przy delegowaniu kierowców do dowolnego państwa członkowskiego UE i Zjednoczonego Królestwa. Począwszy od tej daty państwa członkowskie nie będą mogły wymagać od przewoźników prowadzących działalność w innych państwach członkowskich UE lub w Zjednoczonym Królestwie korzystania z ich krajowych systemów/stron internetowych w celu zgłoszenia delegowania. Krajowe strony internetowe/systemy zgłaszania delegowania, takie jak SIPSI, MILOG, LIMOSA, MELDLOKET, UTIK, LSDB, nie powinny być już używane po 2 lutego 2022 r., jeśli chodzi o delegowanie kierowców w transporcie drogowym, które wchodzi w zakres dyrektywy 2020/1057.16. Czy przewoźnicy z państw trzecich delegujący kierowców do UE muszą składać deklaracje delegowania do państwa członkowskiego UE za pośrednictwem portalu zgłoszeń delegowania?
Stosowanie przepisów dotyczących delegowania do operatorów z państw trzecich jest kwestią krajową, a zatem każde państwo członkowskie samo decyduje, jakie przepisy powinny mieć zastosowanie. Dlatego też operatorzy z państw trzecich nie mają obowiązku składania swoich deklaracji delegowania za pośrednictwem portalu UE. Jak dotąd portal ten jest dostępny jedynie dla operatorów mających siedzibę w UE i w Zjednoczonym Królestwie. W praktyce oznacza to, że operatorzy z państw trzecich będą musieli nadal przestrzegać różnych wymogów krajowych obowiązujących w państwach członkowskich. Państwa członkowskie mogą na przykład wymagać od podmiotów z państw trzecich, aby nadal składały deklaracje o delegowaniu za pośrednictwem swojej krajowej strony internetowej (np. SISPSI, MILOG itp.).17. Co z przypadkami obsady kilkuosobowej, czy operator powinien złożyć deklarację
delegowania dla obu kierowców? Co w przypadku, gdy jeden z kierowców nie prowadzi pojazdu w danym państwie członkowskim? Co najważniejsze, czy wszystkie dokumenty (odcinki wypłaty, dowody płatności itp.) będą wymagane dla kierowcy niezaangażowanego w prowadzenie pojazdu w przypadku, gdy operacja transportowa objęta delegowaniem jest wykonywana w systemie wieloosobowym?
Tak, w przypadku obsady kilkuosobowej należy złożyć jedną deklarację delegowania dla każdego kierowcy. Wynika to z faktu, że nawet jeśli kierowcy prowadzą pojazd w sytuacji obsady wieloosobowej, ich deklaracje są niezależne. Oznacza to, że operator może wpisać te same informacje (daty, rodzaje operacji i numery rejestracyjne) na obu deklaracjach. Możliwe jest również wpisanie różnych informacji dla każdego kierowcy, jeżeli na przykład operator wie, że jeden z kierowców będzie delegowany na dłuższy okres czasu do danego państwa członkowskiego. Jeżeli jeden z kierowców nie prowadzi pojazdu, kierowca ten jest nadal delegowany, dopóki pracuje lub pozostaje do dyspozycji pracodawcy. Musi on zatem posiadać deklarację delegowania na czas delegowania na terytorium państwa członkowskiego. Dokumenty, które należy dostarczyć, będą zależeć od tego, czy organ przyjmujący wyśle wniosek o dokumenty dla jednego kierowcy, czy dla obu.Wytyczne KE w zakresie stosowania i przestrzegania przepisów ws. delegowania kierowców - cz.1
Wytyczne KE w zakresie stosowania i przestrzegania przepisów ws. delegowania kierowców - cz.3
Źródło: Ministerstwo Infrastruktury
